Harðindi fyrir hundinn - hörkupúl fyrir mig

Vetrarnámskeið BHSÍ á Steingrímsfjarðarheiði var mikið ævintýri. Hér kemur ferðasagan.

Undirbúningur:  

   Daginn áður en námskeiðið hófst fór ég ásamt félögum mínum Auði og Skúla til þess að finna og merkja út hentug æfingasvæði. Við lögðum af stað um morguninn og vorum komin upp á heiði upp úr hádegi. Ekki vorum við heppin með veður. Það var mikill skafrenningur og blint þannig að okkur sóttist starfinn seint. Snjóbíll og tveir björgunarsveitarmenn frá Hólmavík aðstoðuðu okkur. Skúli var með vélsleða meðferðis og þau Auður með GPS tæki til þess að taka punkta á svæðunum. Hefði þessi búnaður ekki verið til staðar er næsta víst að værum öll týnd á heiðinni, því satt að segja sáum við ekki glóru.

Með nokkrum erfiðismunum tókst okkur að merkja út tvö svæði, en urðum að láta þar við sitja. Önnur tvö svæði urðu því að bíða næsta dags.

 

Fyrsti dagurinn:

Fyrsti dagurinn á svona námskeiði fer yfirleitt að mestu í að moka holur fyrir æfingarnar. Þá er tekin tveggja metra djúp gröf, síðan mokað inn þar til kominn er hæfilega stór hellir fyrir mann að liggja í og láta fara vel um sig. Síðan er mokað ofan í gröfina og skilin eftir svolítil rás eða op sem "fígúrantinn" getur smeygt sér niður um. Þegar hann er kominn ofan í er gatinu svo lokað og þarna dúsa menn þar til hundurinn finnur þá. Nú, eða þeir finnast með öðru móti, því fyrir kemur að hundarnir finna ekki. Þá koma að góðu gagni snjóflóðaýlarnir sem allir verða að hafa á sér við þessa iðju.

 

Og hvernig liðu dagarnir? 

Mannskapurinn gisti í Reykjanesi. Þar var stjanað við okkur í mat og öðru atlæti.

Klukkan sjö að morgni fór fólk á fætur og viðraði hundana. Þeir héldu til í búrum þessi grey.  Sumir í bílunum, aðrir inni í íþróttahúsi, svo það þurfti að viðra þá oft og reglulega. 

Klukkan hálfátta tók við morgunmatur. Við smurðum okkur nesti, settum heitt vatn á brúsa og tókum okkur til. Síðan var lagt af stað upp á svæði upp úr kl. hálfníu. Þangað kom hópurinn klukkutíma síðar.

Þá var tekið til við að hleypa úr dekkjum svo bílarnir kæmust inn á sjálf æfingasvæðin. Svo þurfti að byrja á því að opna holurnar, hreinsa upp úr þeim frá deginum áður og gera þær klárar. Þetta er heilmikið basl og brölt. Og þá - um það bil tveim tímum síðar - hófust æfingar sem stóðu með hléum til kl. hálf fimm. Þá var haldið heim á leið, eftir svolítið bras og snúninga í snjónum, menn þurftu að dæla lofti í dekkin að nýju, og það tók nú tímann sinn. 

Upp úr sex var mannskapurinn yfirleitt kominn í hús. Þá voru haldnir leiðbeinendafundir og í beinu framhaldi flokksfundir. Síðan kvöldmatur. Að honum loknum - eða klukkan átta - voru haldnir fyrirlestrar og erindi um eitt og annað sem lýtur að snjóflóðabjörgun og leit. Svo skelltu menn sér í laugina sem er heit eins og hitapottur. Þar var gott að slaka á eftir daginn.

 

Útkallsæfing: 

Þannig liðu dagarnir einn af öðrum. Á sunnudagskvöldinu var dagskráin brotin upp með útkallsæfingu strax eftir kvöldmat. Með aðstoð lögreglu var sett á svið raunverulegt snjóflóð og útkallshundarnir virkjaðir í leit: 9-10 manns "týndir" á skíðasvæði. Þetta var tilkomumikil æfing fannst mér og tókst í alla staði mjög vel. Frá því björgunarhundarnir voru komnir á svæðið og þar til tilkynnt var um síðasta fundinn liðu 53 mínútur sem er vel viðunandi.

 Síðasta kvöldið, á fimmtudagskvöld, var svo haldið lokahóf með afhendingu skírteina og viðurkenninga, skemmtiatriðum og söng og fólk gerði sér glaðan dag eftir erfiði vikunnar.  Á föstudagsmorgni tygjaði mannskapurinn sig til heimferðar - en menn voru misjafnlega hressir eins og gengur.

 

Harðræði fyrir hundinn:

  Ég sagði í síðustu færslu að ég væri úrvinda. Nú er ég öll að braggast - en það er önnur hér á heimilinu þreytt eftir þetta alltsaman. Það er tíkin mín hún Blíða. Þetta námskeið var mikið harðræði fyrir hana.

Það skyggði nokkuð á gleði daganna að hundurinn veiktist hjá mér og var eiginlega alveg ónýtur mestalla vikuna. Fyrsta vandamálið var eyrnabólga, og svo tók við svokölluð "vatnsrófa", á þriðja degi. Vatnsrófa (water-tale) hendir hunda sem lenda í vosbúð og bleytu (t.d. slyddu). Þetta er afar sársaukafullt fyrir hundinn og krefst verkjalyfja.  Taugaendar við rófuna  bólgna upp svo rófan lamast. Þetta líkist því helst að hundurinn sé rófubrotinn.  Blíða blessunin bar sig því illa um tíma, og ég var komin á fremsta hlunn með að taka hana heim. Hún gerði að vísu það sem fyrir hana var lagt en augljóst var að hún hafði enga gleði af því.  Ég þarf því aðeins að hugsa þetta betur, hvað ég vil leggja á hana í framtíðinni.

Lærdómsríkt: 

 Fyrir mig var þetta þó afar lærdómsríkt. Við fengum m.a. að leita  A-svæði með tveimur týndum sem hundurinn fann á innan við 25 mínútum. Mér skilst að svæðisvinnan mín hafi verið góð (í þessaari tilraun) og mér fannst mjög gaman að spreyta mig á þessu.

Ekki byrjaði ég þó glæsilega. Framarlega í svæðinu sökk ég á bólakaf í snjó og lá kylliflöt. Ekki beint tilkomumikið upphaf.  Ég veltist um góða stund í skaflinum, innan um snjóflóðastöngina og skófluna sem þvældust fyrir mér, og ætlaði aldrei að hafa mig á fætur. Það tókst þó með erfiðismunum, og áfram hélt ég. Þetta var svona eins og lífið sjálft - maður sekkur, bröltir upp aftur og heldur svo áfram.

Jamm ...

Úrvinda og kem af fjöllum

 Jæja, ég kem af fjöllum - í orðsins fyllstu merkingu. Úrvinda eftir tæprar vikudvöl við björgunarhundaþjálfun á Steingrímsfjarðarheiði ásamt fjölda manns úr BHSÍ, og hef hvorki lesið blöð né komist á netið "allan þennan tíma."  Sem var reyndar frábært!

Veðurbarin og freknótt eins og rjúpa í vorlitum, sit ég nú og kasta mæðinni með kaffibolla í hönd og bloggsíðuna opna fyrir framan mig. Komin til byggða á ný, með þrjár frunsur og vott af millirifjagikt eftir snjómokstur og bægslagang í fannfergi og fjallshlíðum.

Annars er mesta furða hvað maður saknar lítið menningarinnar þegar maður er svona úti við og fjarri mannabyggð. Maður dettur bara einhvernvegin úr sambandi. Helsta og eina fjölmiðlaefnið sem nær til manns eru veðurfréttirnar, sem maður hlustar gaumgæfilega á að sjálfsögðu, og spekúlerar svo um við morgunverðarborðið: Hvort skafrenningnum fari nú ekki að linna, hríðinni að slota, vindinn að lægja og sólin að skína.

Annars fengum tvo fína daga. Þar fyrir utan var rysjótt veður, en það var allt í lagi - ekkert óveður svosem.

Nú kasta ég mæðinni, áður en ég blogga meira - sjáumst.

 

Farin á fjöll - bloggfrí í viku

 Jæja, þá er ég farin í bloggfrí. Legg af stað á vetrarnámskeið BHSÍ kl 9 í fyrramálið. Verð að mestu fjarri símsambandi og tölvum næstu vikuna - það er kærkomin tilbreyting svona einstöku sinnum.

 Á meðan skil ég eftir nokkrar myndir frá fyrri ferðum.

Hittumst heil síðar.

 

 

Viðurkenning og hvatning

 Það er gaman að fá hvatningu og svolitla viðurkenningu. Vestfjarðadeild Björgunarhundasveitarinnar hefur nú borist kærkominn styrkur frá fyrirtæki í Reykjavík sem telur starf okkar mikilvægt og vill létta undir með okkur vegna kostnaðar við vetrarnámskeiðið sem hefst í Reykjanesi við Ísafjarðardjúp á laugardag og stendur yfir næstu viku.

Það er kæli- og frystivélafyrirtækið Kæliver sem veitir okkur 125 þúsund króna styrk til að standa straum af námskeiðskostnaði. Steinar Vilhjálmsson eigandi og framkvæmdastjóri Kælivers, segist hafa ákveðið að styrkja Vestfjarðadeild Björgunarhundasveitarinnar þar sem meðlimir sveitarinnar vinni gott og fórnfúst starf og brýnt sé að Vestfirðingar hafi greiðan aðgang að góðum hundateymum til björgunar og leitarstarfa. Steinar skorar á fleiri fyrirtæki að gera slíkt hið sama.

„Ég hef unnið mikið fyrir vestan og kynnst aðeins starfi deildarinnar. Ég vildi styrkja þessa vinnu þeirra þar sem það hefur sýnt sig hversu mikilvægir björgunarhundar eru og þá sérstaklega á Vestfjörðum“, sagði Steinar í fréttaviðtali í gær.

Það björgunarfólk sem tekur þátt í úttektarnámskeiðum Björgunarhundasveitarinnar tekur sjálft á sig kostnaðinn vegna vinnutaps, gistingar og fæðis. Í sumum tilvikum koma björgunarfélögin til móts við þátttakendur með niðurgreiðslum eða greiðslu ferðakostnaðar, en það er misjafnt hversu vel björgunarfélögin eru í stakk búin til þess að styrkja sína félagsmenn að þessu leyti. Að auki leggja margir á sig langt ferðalag og sjálfboðavinnu við skipulag og undirbúning námskeiðanna þannig að útlagður kostnaður getur hlaupið á hundruðum þúsunda líkt og í þessu tilviki.

 

En sumsé - við leggjum af stað í býtið í fyrramálið. Þurfum að vera tímanlega á ferð þar sem eftir er að velja æfingasvæði á Steingrímsfjarðarheiðinni. Við ætluðum að gera þetta um síðustu helgi, en komumst þá ekki vegna ófærðar og snjóflóðahættu.

Nú krossleggjum við fingur og vonumst eftir góðu veðri.

Snjóþyngsli - bloggþyngsli - þyngsli

 Eftir því sem snjóskaflarnir hækka og vegunum fækkar sem ferðast má um hér í nágrenni Ísafjarðar, því hærri verður bloggstíflan innra með mér. Ég þjáist af bloggþyngslum - þau aukast með snjóþyngslunum.

Síðdegis í gær ætlaði ég í göngutúr með hundinn, en komst hvorki lönd né strönd fyrir lokuðum gönguleiðum. Snjófljóðahættan var hvarvetna.

Já, þetta er niðurdrepandi svona dag eftir dag.

Verst er þetta með samgöngurnar - að komast ekki spönn frá rassi. Því þegar snjófljóðahættan úr fjallshlíðunum er til staðar (og hér liggja jú allir vegir meðfram fjallshlíðum) þá er yfirleitt blindbylur með skafrenningi, þannig að það er ekki flogið heldur. Þá biður maður til guðs um að ekki komi upp neyðarástand þannig að flytja þurfi fólk með hraði á sjúkrahús fyrir sunnan, til dæmis. Það væri sko ekkert grín.

Ég er ekki hönnuð fyrir svona aðstæður vikum saman. Segi það satt. Þetta getur bókstaflega gert mann brjálaðan.

Víða erfið færð á Vestfjörðum

Hvers virði eru fiskimiðin út af Vestfjörðum í samanburði við olíuhreinsistöð?

 Vesturbyggðarmenn geta ekki haldið því fram að það sé þeirra einkamál hvort olíuhreinsistöð rísi á Vestfjörðum.

Þeir virðast gleyma því að út af Vestfjörðum eru gjöfulustu fiskimið landsins. Og þó að sjávarútvegur og fiskvinnsla á Vestfjörðum sé vart svipur hjá sjón þeirri sem áður var - þá sækja aðrar útgerðir á þessi mið. Íslenskur sjávarútvegur á nánast allt sitt undir því að þessum fiskimiðum verði ekki spillt.

Öllum þeim sem sækja fisk í sjó við landið ráðlegg ég að skoða myndband af olíuslysi Exxon Valdez við strendur Alaska fyrir nokkrum árum. Það er bæði tímabært og þarft innlegg í þessa umræðu um olíuhreinsistöð á Vestfjörðum (smellið  hér ).

 

Kvenréttindi kaffærð í snjó

 Var að koma inn frá því að moka innkeyrsluna - þvílíkur snjór!

Þegar ég leit út í morgun - sást ekki milli húsa fyrir skafrenningi og hríðarbyl. Svo slotaði aðeins milli élja og þá sá ég bílinn minn eins og snjóþúst á kafi í stærðar skafli úti í götu (ég kom honum ekki í innkeyrsluna í gærkvöld, því hún var auðvitað full af snjó).

Jæja, við Hjörvar klofuðum snjóskaflana út að bíl, mokuðum hann upp og komumst klakklaust á Hótel Ísafjörð. Þar fór fram sýning á fermingarvörum, gjafavöru og fatnaði sem hann tók þátt í að sýna ásamt nokkrum jafnöldrum sínum. Þau gerðu þetta með glæsibrag, blessuð börnin. Og mesta furða hversu vel var mætt,  í þessu líka ótætis veðri.

Jæja, þegar við komum heim sá ég að við svo búið mátti ekki standa.

Ég gat ekki skilið bílinn eftir úti í götu eina ferðina enn - snjóruðningstækin þurfa auðvitað að komast leiðar sinnar. Svo ég beit á jaxlinn - gallaði mig upp og sótti skófluna. Siggi fyrir sunnan og ekki um það að ræða að bíða lengur með moksturinn. Einhver varð að gera þetta.

Ég verð þó að viðurkenna að þrem korterum síðar var kvenréttindakonan í mér farin að láta undan síga þar sem ég hamaðist á klofháum snjóskaflinum, kófsveitt og bölvaði í hljóði.  Þetta er auðvitað ekki kvenmannsverk

En, núna er innkeyrslan auð og fín og bíllinn stendur þar í góðu yfirlæti. Ég er bara ánægð með sjálfa mig  ....

... en samt .... alveg tilbúin að þiggja karlmannsaðstoð við þetta næst. Eins og sjá má á myndinni hér fyrir neðan þá er nóg verk að vinna framdyramegin .

Kafaldsbylur hylur hæð og lægð

 Það er hríðarbylur úti, skafrenningur og þæfingsfærð - ekkert ferðaveður. Snjóflóðin farin að falla á Súðavíkurhlíðinni, henni hefur verið lokað. Við Hjörvar minn erum ein í kotinu - Siggi fyrir sunnan að útrétta. Við reynum að láta fara vel um okkur.

Hann var á leið á "rósaball" Grunnskólans. Var búinn að ná sér í "deit", finna jakkaföt, bindi og alles - rósin tilbúin á stofuborðinu. Þá var ballinu frestað vegna veðursins. Enda lítið vit svosem að stefna heilum hópi grunnskólanema á spariskóm og stuttpilsum niður í bæ í svona blindbyl. 

Nú er svo sannarlega hret á glugga. Það hefur safnast svo mikill snjór á rúðurnar hjá mér að ég sé ekki út um þær.

Svo við höfum við kveikt á kertum mæðginin. Erum að fara búa til karamellur. Slummms!

 

Allir í hundana !

 Nú er mikið um að vera hjá okkur í Vestfjarðadeild Björgunarhundasveitar Íslands. Við erum að undirbúa viku vetrarnámskeið BHSÍ í næstu viku. Jamm - mannskapurinn ætlar að koma með hundana hingað norður í Ísafjarðardjúp, halda til í Reykjanesi og æfa snjóflóðaleit á Steingrímsfjarðarheiðinni. Þarna verða um tuttugu hundar ásamt eigendum sínum og aðstoðarfólki víðsvegar að af landinu við þjálfun og æfingar á heiðinni, samtals eitthvað á fjórða tug manna.

 

Já, það verður sko líf og fjör á Steingrímsfjarðarheiðinni 8. - 14. mars: Hundar og menn á ferð og flugi, bílar, vélsleðar, snjótroðarar, surg í talstöðvum og sannkölluð björgunarsveita stemning .

 

Vetrarnámskeiðið er árviss viðburður í starfi BHSÍ sem er deild í Slysavarnarfélaginu Landsbjörgu. Markmið þess er að þjálfa og taka út björgunarhunda í snjóflóðaleit og björgun við vetraraðstæður. Hundarnir eru  æfðir og prófaðir í svokölluð A, B og C- próf. A og B próf eru vottun um að hundur sé tækur á útkallslista, C-próf er vottun um að hundur sé hæfur sem björgunarhundur og tækur til þjálfunar fyrir B-próf.

   Af Vestfjörðum verða níu leitarteymi við æfingar á námskeiðinu, sex frá Ísafirði, tvö frá Patreksfirði og eitt úr Bolungarvík. Ísfirsku teymin eru meðlimir í Björgunarfélagi Ísafjarðar og fá þaðan aðstoð við þjálfunina. Teymin á Patreksfirði eru meðlimir í björgunarsveitinni Blakki á Patreksfirði.  Ísfirsku hundarnir hafa allir lokið undirbúningsþjálfun og því er stefnt á B-próf fyrir þá flesta á þessu námskeiði.

Nú er að krossleggja fingur og vona að veðrið verði okkur hagstætt - hundarnir í góðu formi og svona. Hér koma nokkra myndir frá fyrri námskeiðum.

Felast gæði í stórum lausnum?

 Í gær sat ég málþing um stóriðnað á Vestfjörðum. Ekki veit ég af hverju nafnið "olíuhreinsistöð" var ekki haft í yfirskrift þess, því auðvitað snerist það aðeins um olíuhreinsistöðina margumtöluðu sem Íslensku hátækniiðnaður vill setja niður í Arnarfirði eða Dýrafirði.

Þetta var gagnlegt þing og margt sem kom þar fram. Fjórðungssamband Vestfirðinga á þakkir skilið fyrir framtakið.

Þess var gætt að sem flest sjónarmið kæmu fram og málið var rætt á upplýsandi nótum - sem er lofsvert. Þarna voru mættir fulltrúar Íslensks hátækniiðnaðar, Landverndar, Samtaka Atvinnulífsins, Náttúruverndarsamtaka Íslands, Auðlinda og umhverfisskrifstofu Utanríkisráðuneytisins, Landsnets, Rannsókna- og þróunarmiðstöðvar Háskólans á Akureyri og fleiri sem skiptust á skoðunum.

Smári Geirsson, bæjarstjóri í Fjarðarbyggð sem beitti sér manna mest fyrir Kárahnjúkavirkjun og byggingu álvers í Reyðarfirði á sínum tíma talaði þarna um reynsluna af stórframkvæmdum á Austurlandi.  Smári er enn sannfærður um ágæti þessa alls, eins og kom glöggt fram í hans máli. En ég hjó þó eftir ýmsum varnaðarorðum sem hann lét sér um munn fara, reynslunni ríkari nú en áður. Hann varaði við hinum svokölluðu "ruðningsáhrifum", þegar litlu heimafyrirtækin víkja fyrir þeim stærri sem koma utan að. Þegar vinnandi hendur sogast á einn stað og vinnuaflsskortur verður í grunnþjónustu og víðar. Þegar inn á svæðið streymir nýtt vinnuafl - þar af 80% erlent fólk sem kemur um stundarsakir - og þörfin fyrir heilsugæslu, verslun, félagsþjónustu o.fl. eykst skyndilega.

Smári lagði herslu á að sveitarfélög, fyrirtæki og stofnanir byggju sig undir slíkar breytingar. Ja, það er nú það. Hvernig býr maður sig undir það að verða gjaldþrota þegar risarnir mæta á markaðinn? Hvernig búa sjúkrahúsin, leikskólarnir, skólarnir og önnur stoðþjónusta sig undir það að sinna skyndilega aukinni þjónustuþörf á sama tíma og mannafli þessara stofnana er sogaður eitthvert annað? Hljómar flókið - og er það áreiðanlega.

Karl Benediktsson landfræðingur talaði um þá tilhneigingu að leggja að jöfnu magn og gæði þegar rætt er um byggðaþróun. Hann benti á að íbúafjöldinn einn og sér segði ekki endilega til um góða stöðu byggðarlags, því ánægja íbúanna með lífið á staðnum hefði einnig sitt að segja. Hann ræddi um stöðu þekkingar fyrr og nú. Hér áður fyrr var uppskriftin að öflugu samfélagið þessi: Náttúruauðlind + fjármagn + vinnuafl ásamt góðri staðsetningu. Þetta væri ávísun á velmegun í samfélagi. Í dag eru hlutirnir eilítið flóknari og fleiri þættir sem koma inn.

Nýja uppskriftin felur í sér mannauð, sögu og menningu, félagsauð og fleira sem taka þarf með í reikninginn.

Karl ræddi líka hvernig hin þögla þekking (verkkunnátta og hefðir) ásamt brjóstviti og staðbundinni þekkingu sem segja má að tilheyri landsbyggð og dreifbýli - ætti undir högg að sækja andspænis hinni skjalfestu hnattrænu þekkingu sem t.d. birtist í vísindum og sem borgirnar státa af.

Náttúrugæði eru meðal þess sem ég sjálf myndi vilja setja inn í uppskriftina um gott mannlíf í byggðarlagi. Myndirnar hér fyrir neðan gefa svolitla hugmynd um það sem ég er að meina. Þær tók Ágúst Atlason í ljósaskiptunum í Dýrafirði fog Arnarfirði yrir skömmu.