Kompásinn og konurnar

 Í Kompássþætti gærkvöldsins var fjallað um áformaða olíuhreinsistöð á Vestfjörðum frá ýmsum hliðum. Þeir sem tjáðu sig um málið voru allt karlmenn - utan ein rússnesk kona sem starfar hjá þarlendu olíufyrirtæki.

Margt athyglisvert kom fram í þættinum varðandi sjónarspilið - mér liggur við að segja apaspilið - sem hróflað hefur verið upp í kringum þessa olíuhreinsistöð.  Í því sambandi vil ég líka benda á færsluna mína frá því í gær um sýndarfyrirtækið Katamak-Nafta. 

Hinsvegar mætti halda að málið væri óviðkomandi almenningi á Vestfjörðum, því enginn fulltrúi almennra íbúa tók til máls í þættinum. Þeir innlendu aðilar sem fengu að tjá sig um málið voru bæjarstjórarnir á Patreksfirði, Ísafirði og í Bolungarvík auk Ómars Ragnarssonar og Ólafs Egilssonar.

Og svo sannarlega hlýtur þetta mál að vera óviðkomandi kvenþjóðinni sem býr á Vestfjörðum, því engin kona fékk að segja álit sitt á málinu í þættinum. Þó veit ég að það var talað við a.m.k. tvær konur í undirbúningi þáttarins - ég veit það því ég er sjálf önnur þeirra.

Annað hvort höfum við Soffía Vagnsdóttir ekki sagt neitt af viti - eða sjónarmið okkar þykja ekki skipta máli - tja, nema hvort tveggja sé. Að minnsta kosti voru innleggin okkar tekin út.

Ég er svolítið sorgmædd yfir þessu - verð að játa það. En kannski ekkert mjög hissa, því miður.

Sýndarfyrirtæki Íslensks hátækniiðnaðar?

Þetta er dularfullt í meira lagi. Ég fór að leita að heimasíðu Katamak-NAFTA, fyrirtækisins sem Íslenskur hátækniiðnaður fullyrðir í fréttum að sé í samstarfi við sig um olíuhreinsistöð á Vestfjörðum. Fyrirtækið sé dótturfyrirtæki Geostream (raunar spyr ég mig líka: Hvað er Geostream?)

Það sem ég fann um Katamak-NAFTA var eftirfarandi:

Heimilisfang í Dublin á Írlandi - og síða með slóðinni http://www.katamak.ru/english.html. Yfirskrift þessarar síðu er Iceland Petroleum Refining Company - íslenska olíuhreinsifélagið !!! Íslenski titillinn er líka á síðunni.  

Þetta er það sem íslenskur hátækniiðnaður kallar "heimasíðu" fyrirtækisins -  og þeir tala um sem raunverulegt fyrirtæki. Skoðið þetta bara sjálf. Efnislega er ekkert á síðunni nema tilvísanir í íslenska fjölmiðla. Ekkert um fyrirtækið sjálft.

Það er verið að hafa okkur öll að fíflum: Vestfirðinga, fjölmiðla, sveitarstjórnarmenn og almenning í landinu. 

Og ef það er eitthvað sem hleypir í mig illu blóði þá er það þegar einhver reynir að spila með mig.

 Nú bíð ég spennt eftir Kompás þætti kvöldsins.

 

 

Olíuhreinsistöð - hver er að stjórna?

 Þá hefur hulunni verið svipt af því hverjir standa á bak við hugmyndina um olíuhreinsistöð á Vestfjörðum. Ég segi hugmyndina - því það vill brenna við í umræðunni að menn tali eins og olíuhreinsistöð sé orðin staðreynd. Hún hljóti að koma úr því allir eru að tala um hana.

 En nú hafa 24 stundir upplýst það sem líka kemur fram á skutull.is í dag, að það eru rússnesku olíurisarnir Gazprom og Lukoil  sem standa þarna að baki. Þessi fyrirtæki ku vera samstarfsaðilar Geostream (móðurfyrirtækis Katamak-NAFTA) ásamt vestrænu olíufyrirtækjunum Shell og Exxon Mobil. Þetta eru sumsé fyrirtækin sem Íslenskur hátækniiðnaður hefur átt í viðræðum við um að reisa olíuhreinsistöð á Vestfjörðum. Þá eru stór bandarísk verktakafyrirtæki, Halliburton og Washington Group, einnig nefnd sem samstarfsaðilar.

Á heimasíðu Katamak-Nafta kemur einnig fram að félagið hafi valið Íslands sem stað fyrir olíuhreinsistöð vegna þess að hér sé orkukostnaður afar lágur og að hér sé hagstætt fjárfestingaumhverfi. Þá er það talið til kosta að flestar ákvarðanir vegna framkvæmdarinnar liggi hjá sveitarstjórnum og ákvörðunarferlið geti því gengið hratt fyrir sig.

Í máli Össurar Skarphéðinssonar iðnaðarráðherra á Alþingi í síðustu viku kom fram að ráðuneytið hefði ekki vitneskju um hvaða fjárfestar stæðu að baki olíuhreinsistöðinni, sem yrði í heild verkefni upp á rúma 400 milljarða króna, ef af yrði.

Hann áréttaði einnig að losun stöðvarinnar myndi ekki rúmast innan losunarheimilda samkvæmt skuldbindingum Íslands fyrir árin 2008-2012. Því þyrfti annað tveggja að koma til, förgun/nýting koltvísýrings eða aðkeypt losunarheimild erlendis frá af hálfu framkvæmdaraðila.

Hvernig ætla stjórnvöld nú að leysa þennan vanda? Olíurisarnir fagna því að "flestar ákvarðanir vegna framkvæmdarinnar liggi hjá sveitarstjórnum".

 Ég verð að viðurkenna að nú er vakin hjá mér sá uggur í brjósti að kannski sé málið ekki raunverulega í höndum stjórnvalda - heldur misviturra sveitarstjórna sem líta á þetta sem sitt einkamál. Eins og við sáum til dæmis í Helguvíkurmálinu þar sem umhverfisráðherra virtist ekki geta haft áhrif, þó gefið væri sterklega í skyn að staða málsins væri henni á móti skapi.

Hmmmm .... Kyótó bókunin hvað? Ég er óróleg.

Til hvers mannanafnanefnd?

 Vinkona mín sendi mér að gamni lista  sem nú gengur eins og logi yfir akur á netinu. Þetta var sagður listi yfir þau nöfn sem mannanafnanefnd hefur samþykkt. Mér þótti listinn svo sundurgerðarlegur að ég vildi ekki trúa honum. Svo ég lagðist í svolitla rannsókn.

Það tók ekki langa stund með leitarinnslætti í úrskurðum mannanafnanefndar að sjá að fyrrnefndur listi er býsna sannverðugur. Þó að nöfnin Ljósálfur, Dreki og Kaktus finnist ekki í úrskurðum mannanafnanefndar, þá eru þar nöfn eins og Kristall, Kópur, Kveldúlfur, Hraunar, Hnikar, Skefill, Sírnir, Skæringur, Galdur og Grani. Sömuleiðis kvennanöfnin Kapítóla, Kaðlín, Randalín, Venus, Vígdögg, Stjarna, Blíða, Þrá og Ósa.

Í lögum um mannanöfn segir í 5. gr. að nafn megi ekki vera þannig að það sé nafnbera til ama. Við getum auðvitað deilt um fagurfræðina - en ég öfunda ekki dreng sem þarf að bera nafn á borð við Kveldúlfur Kópur eða Skæringur Sírnir. Og ekki vildi ég heita Kaðlín Ósa, Randalín Venus, Blíða Þrá, eða Kapítóla Stjarna.

Þó að nöfn eins og Kristall, Venus, Blíða og Stjarna hafi fallega merkingu þá get ég ekki að því gert að mér finnst þau fara betur á búpeningi en börnum.

Þetta er sjálfsagt smekksatriði - maður getur svosem aldrei deilt um smekk. 

Hinsvegar spyr ég mig að því til hvers við séum með mannanafnanefnd þegar það virðist nokkuð ljóst að hún getur ekki með nokkru móti framfylgt þessari 5. gr. mannanafnalaga - og reynir það ekki. Megintilgangur nefndarinnar virðist vera sá að tryggja að eignarfallsendingar falli að íslensku málkerfi. Um merkingu og áferð nafna hirðir nefndin ekki, enda ægir öllu saman í úrskurðum hennar, íslenskum og erlendum nöfnum innanum nafnskrípi sem enginn skilur.

Mætti ég þá frekar biðja um nefnd sem verndar lítil börn fyrir því að sitja uppi með nafnskrípi sem þau líða fyrir og þeim er strítt á - skítt með eignarfallsendingarnar.

Skortstöður - gengisvísitala - úrvalsvísitala - "grænt" útlit ??

 Þessa dagana eru íslenskir fjölmiðlar vaðandi í fjármálafréttum. Allt í einu er ég orðin æsispennt yfir stöðu mála, og fylgist áfjáð með sveiflum gengisins, stýrivaxtahækkunum og úrvalsvísitölu ... og, og ... ööö ... skil ekki neitt í neinu.

Hvernig á svona meðalgreind manneskja með venjulegt máluppeldi annars að botna upp eða niður í þungum ásökunum á hendur fjárfesta um að þeir taki skortstöður í íslenskum hlutabréfum og skuldatryggingum. Hvað er það þegar menn "keyra skuldatryggingaálagið upp"? Og hvernig á maður að botna í þessu með hækkun gengisvísitölu sem þýðir lækkun gengis en hækkun verðlags?

Svo féll mér nú allur ketill í eld þegar ég las í einni af fjölmörgu fjármálafréttum vefmiðla í dag að það hafi verið "grænt" um að litast í Kauphöll Íslands við lokun markaða enda hafi úrvalsvísitalan endað  í 5450 stigum og hækkað um 0,40 prósent.

Skyldu blaðamenn sjálfir botna eitthvað í þessu? Spyr sú sem ekki veit .

Denni gangbrautarvörður og Helgi Seljan

Í gærkvöldi lá ég húðlöt og horfði á Kastljósið. Helgi Seljan og Ingibjörg Sólrún stóðu sig bæði vel í viðtali sem hann tók við hana. Helgi sýndi á sér svolítið nýja hlið - var pollrólegur en um leið mjög beinskeyttur í spurningum. Hann er að verða faglegri með tímanum og þetta kúl fer honum vel. Ingibjörg Sólrún lét ekki bifast og svaraði í samræmi við tilefnið - en hún var augljóslega í svolítið þröngri stöðu um tíma. Svaraði samt af rökvísi og skynsamlegu viti.

En viðtalið sem heillaði mig í þessu Kastljósi var tekið við Denna gangbrautarvörð. Denni mætir í kofann sinn á hverjum degi og gætir þess að bílarnir stöðvi fyrir vegfarendum sem þurfa að komast yfir götuna. Sérstaklega finnur hann til ábyrgðar gagnvart yngstu börnunum, eins og skiljanlegt er. Einnig langar hann mjög að koma ákveðnum skilaboðum til ökumanna sem fara um gangbrautina hans dags daglega.

Það hvernig þessi maður talaði um skyldur sínar og hlutverk snart mig djúpt. Virðingin fyrir starfinu skein af hverju hans orði og öllu hans fasi. Það var eitthvað heimspekilega fagurt við þetta. Og mig langaði bara til þess að hneigja mig fyrir honum.

Það geri ég hér með.

Hvers vegna Bolungarvíkurgöng?

Þá á ég við nafngiftina. Göngin liggja ekki undir Bolungarvík - heldur til Bolungarvíkur frá Ísafirði. Þau liggja um Óshlíð og ættu því að heita Óshlíðargöng.

  Ekki köllum við Hvalfjarðargöngin Akranessgöng, eða Kjósargöng. Þau liggja um Hvalfjörð og þess vegna heita þau Hvalfjarðargöng. Myndum við nefna göng undir Hellisheiði Hveragerðisgöng, eða Rauðavatnsgöng?

Nafnið Bolungarvíkurgöng er hugsunarvilla.  Kannski er þetta til komið vegna þrýstings frá heimamönnum - Bolvíkingar eru oft býsna seigir við að koma nafni bæjarfélagsis að. Ekkert nema gott um það að segja.

Hitt er svo annað mál að kannski er þetta réttnefni eftir allt saman - því þessi göng gagnast auðvitað fyrst og fremst Bolvíkingum - þau eru mikilvægt umferðaröryggismál fyrir þá.

Aðrir Vestfirðingar bíða enn eftir því að komast í heilsárs vegasamband við landið. En það er önnur saga.

Ég óska Bolvíkingum til hamingju. Megi þeir vel njóta.

Verksamningar Bolungarvíkurganga undirritaðir

Ég er stjórnsamur strumpur

 Ég stóðst ekki mátið og tók strumpaprófið sem allir eru að taka núna. Og það er engum blöðum um að fletta, ég er stjórnsamur strumpur, Papa Smurf: Þessi sem stjórnar og ræður, vill öllum vel, hefur stundum þungar byrðar að bera en leitast við að bæta heiminn og njóta þess einfalda og fagra. Jammm ... ég er engill í mannsmynd  bara svolítið stjórnsamur engill. 

Hvenær skyldi heimurinn átta sig á þessu - hvílíkt gull ég er ?? 

Prófið endilega sjálf - það er gaman að þessu. 

Ný samtök fæðast

  Þá eru Náttúruverndarsamtök Vestfjarða orðin að veruleika, með fjölmennum stofnfundi sem fór fram í Hömrum á Ísafirði í gær. Skutulsfjörðurinn skartaði sínu fegursta í tilefni dagsins. Sólin skein á snæviþakin fjöllin og sindrandi hafflötinn. Guð láti gott á vita.

 Það gladdi okkur sérstaklega að Þórunn Sveinbjarnardóttir umhverfisráðherra skyldi sjá sér fært að koma vestur og ávarpa stofnfundinn ásamt þeim Árni Finnssyni, formanni Náttúruverndarsamtaka Íslands og Ómari Ragnarssyni, formanni Íslandshreyfingarinnar. Ómar lauk máli sínum með því að fara með stórbrotið ljóð eftir sjálfan sig sem nefnist Kóróna landsins. Hann flutti ljóðið - öll fjórtán erindin - blaðalaust og gerði það með glæsibrag.

Fundurinn heppnaðist í alla staði vel og góður andi sveif yfir salarkynnum. Bryndís Friðgeirsdóttir, fyrrverandi bæjarfulltrúi á Ísafirði, var kosin formaður samtakanna.

Í fundarlok var samþykkt ályktun þar sem skorað er á stjórnvöld og forráðamenn sveitarstjórna á Vestfjörðum að standa vörð um vestfirska náttúru með hóflegri og skynsamlegri nýtingu náttúrugæða, rannsóknum á vistkerfi og verndun náttúruverðmæta. Samtökin hvetja til þess að tekið verði fyllsta tillit til náttúrufars, dýralífs, gróðurs og sjávarvistkerfa við stefnumótun og ákvarðanir um samgöngumannvirki, stóriðju, uppbyggingu í ferðaþjónustu og önnur umsvif sem áhrif hafa á umhverfi og landgæði. Þá leggja samtökin til að ríkissjóður veiti fjármuni til þess að stofna rannsóknastöðu í náttúru- og umhverfisfræðum.

Á eftir fórum við sem höfðum staðið að undirbúningi samtakanna léttum okkur aðeins upp saman eftir þetta alltsaman. Enda full ástæða til  - það er ekki á hverjum degi sem samtök fæðast.

Athyglisvert

Hefði rektor getað áminnt Hannes áður en dómur var fallinn, úr því starfs- og siðareglur innan háskólans voru álitnar ófullnægjandi? Varla.

Var ekki einmitt verið að bíða afdráttarlausrar niðurstöðu dómstóla, svo enginn vafi léki á um brotið - svo hægt yrði að bregðast við því með viðeigandi hætti? Það hélt maður.

Nú er þessi bið - fjögur ár - orðin að ástæðu til þess að aðhafast ekki í málinu.

Athyglisvert.

Samt er felldur efnislegur áfellisdómur. Rektor telur brotið "efnislega verðskulda áminningu" eins og segir í bréfinu. Sú verðskuldaða áminning er þó ekki veitt vegna "þess stranga lagaramma sem skólanum er gert að fylgja."

Sé þetta tilfellið - þá er kannski kominn tími til að endurskoða stjórnsýslulögin. Kannski er það bara hin sára staðreynd, að stjórnsýslulögin geti ekki l lengur verndað opinberar stofnanir fyrir brotum starfsmanna. Kannski eru lögin bara óljós loðmulla sem skilur bæði hið opinbera og starfsmenn þess eftir í réttaróvissu. 

Ég er þó ekki viss um að svo sé. Hið "flókna" í þessu máli er ekki endilega löggjöfin sjálf, heldur hefðirnar sem skapast hafa við beitingu hennar. Eða ætti ég að segja skorti á beitingu hennar. Því yfirstjórnir ríkisstofnana veigra sér við því í lengstu lög að láta reyna á stjórnsýslulögin - og menn eru hreint ekki á einu máli um valdsheimildir þeirra. Það er nú vandinn.  Annar vandi - og kannski enn stærri - er skortur á siðareglum og/eða hefðum fyrir beitingu þeirra innan háskólans.

Þetta vefst þó ekki fyrir þeim við Háskólann í Durham í Bretlandi, ef marka má þessa frétt. Umræddur deildarforseti vék úr starfi um leið og ásakanir komu fram á hendur honum um ritstuld. Hann var svo rekinn meðan rannsókn fór fram og að því loknu sviptur doktorstitli sínum.

Já, ólíkt hafast þeir að háskólarnir í Durham og við Suðurgötu - en ekki skal ég fullyrða um lagaumhverfi þeirra hvors um sig. 

Átelur vinnubrögð Hannesar