Hvað ef við hættum að tala um kreppuna?

 Hvað myndir gerast ef við hættum að tala um kreppuna? Hættum að tala um verðbólguna? Hækkandi vexti, lækkandi fasteignaverð, hrun hlutabréfa? Ef við tækjum okkur bara mánaðarfrí frá þessari umræðu? Ég held að okkur myndi öllum líða svolítið betur - og kannski myndi markaðurinn bara róast.

Nú veit ég að þetta er óskhyggja. Fjölmiðlar og stjórnmálamenn eru komnir í heimósómagírinn og þrífast á þessari umræðu. Hún er orðin eins og sjálfstætt veðurkerfi - lægð yfir landinu sem nærist á hitauppstreymi upphrópana. 

Annars ætla ég ekki að fara að tala í myndlíkingum - var bara að velta þessu fyrir mér með mátt orðanna og áhrif. "Kreppa" er huglægt orð. Það tengist upplifun. Sjálf sé ég verðhækkanir í búðunum og á bensíninu - ég hef áhyggjur af þróuninni - en ég er samt ekki að upplifa kreppu - bara verðbólgu.  Og á þessu tvennu er nokkur munur. Verðbólga er nefnilega oft til vitnis um velmegun en ekki kreppu.

En semsagt: Þetta er tvíeggjuð umræða - ég  held að við hefðum gott af því að hvíla okkur á henni.

Kreppan kemur fram í fjárlögum

Athugasemdir

[Jenný Anna Baldursdóttir, 5.9.2008 kl. 08:50]

Ég velti mér ekki mikið upp úr "kreppunni" en ég verð óþægilega vör við hækkandi matarverð.  Alveg sama hvað ég hamast - pokinn kostar ekki undir fimmþúsundkalli.

[Jakob Falur Kristinsson, 5.9.2008 kl. 08:57]

Hvorki kreppan eða verðbólgan fer þótt við hættum að ræða um þau mál.  Þetta kemur við fjármál hvers heimilis í landinu og var nú ekki ábætandi.

[Ólína Kjerúlf Þorvarðardóttir, 5.9.2008 kl. 09:01]

Satt er það Jakob - en liði okkur ekki aðeins betur ef við hættum svolitla stund að velta okkur upp úr vandanum? Segi nú svona. Kannski er ég bara orðin þreytt á þessari umræðu.

[Ía Jóhannsdóttir, 5.9.2008 kl. 09:33]

Víst er að það hefur harnað í ári og kreppir að mörgum heimilum, þá held ég sérstaklega unga fólkinu okkar sem er að koma undir sig fótunum.  Mér finnst þetta krepputal orðið dálítið þreytandi.  Verðbólgan er ekki bara á Íslandi heldur alls staðar hér í Evrópu og víðar.  Fólk verður bara að sníða sér stakk eftir vexti en sumum getur fundist það erfitt og halda sínum lifistandard án þess að hugsa um morgundaginn, því miður.

Ég hef orðið vitni að því að fólk kemur hingað kvartandi og kveinandi yfir verðlaginu en fer síðan með fullar töskur af varning sem það hefur nákvæmlega ekkert við að gera. Þessu fólki vorkenni ég ekki. 

Hvað ef það kæmi kreppa og þá meina ég kreppa í orðsins fyllstu merkingu?   

[Teitur Atlason (IP-tala skráð) 5.9.2008 kl. 10:43]

Ég þekki mann sem heldur því fram að ef við hættum að tala um kyjamisrétti hætti það af sjálfu sér...

það þykir mér athyglisverð pæling.

Spurning um hvort það sé hægt að þegja niður kreppuna?

[Rúnar Már Bragason, 5.9.2008 kl. 11:06]

Yndislegt að eitthver vilji hætta þessu "kreppu" tali. Það er engin kreppa. Þetta er huglægt orð sem lýsir ástandi sögulega en ekki í rauntíma. Komum okkur upp úr hjólförunum og eigum hamingjusaman dag án kreppu.

[Lilja Kjerúlf, 5.9.2008 kl. 11:16]

Sem betur fer er ég ekki að velta þessu mikið fyrir mér, á ekki íbúð á ekki bíl ... ætli kreppan hafi þá ekki aðeins minni áhrif á mig en aðra sem eru í þeim pakka.  

Ég varð eiginlega bara fegin að það væri svokölluð kreppa og fólk færi að hugsa áður en það eyðir...

hmmm það er kannski ekki sanngjarnt en ég sver það að mér létti.... er það kannski undarlegt?  ÉG veit ekki.

Annars góðar kveðjur til þín frænka ;-)

[Þórbergur Torfason, 5.9.2008 kl. 12:19]

Kratar eiga það flestir sammerkt að vilja ekki tala um sömu vandamál í dag á sömu nótum og fyrir síðustu kosningar til alþingis. Það er skiljanlegt þar sem vandamálin hafa hrannast upp eins og snjófannir í hríðarbyl frá því skipt var um ríkisstjórn. Slæm var framsókn, verri eru kratarnir.

[Þorsteinn Briem, 5.9.2008 kl. 12:23]

Ef það er komin kreppa hvað á þá að kalla efnahagsástandið hér fyrir þremur áratugum?

Árin 1974-1978. Fjármálaráðherra Matthías Á. Mathiesen, faðir Árna Mathiesen, núverandi fjármálaráðherra. Mun minni líkur á þessum erfðum en að vera með allar tölur réttar í Lottóinu.

Árið 1978. Verðbólga 44%. Árni Mathiesen er því föðurbetrungur í þessum efnum. Líkur á því eru mun meiri en í Lottóinu.

Árin 1980-1983. Fjármálaráðherra Ragnar Arnalds. Hann vill ekki að við göngum í Evrópusambandið vegna  efnahagsóstjórnar þar.

Árið 1983. Verðbólga 84%. Verðbólga í ágúst 1983 var 103%.

Árin 1976-1980. Álkrónur notaðar hér, þvermál 17 millimetrar, þyngd 0, 61 gramm. Flutu á vatni.

Árið 1981. Tvö núll tekin af krónunni. Þótti sniðugt. Saumnálar og fleira smálegt snarhækkaði í verði. Ragnar Arnalds fær stórriddarakrossinn.

En um ríkisstjórnina og fjármálaráðherrann var ort þessi vísa:

Stjórnin leggur skatt á skatt,
og skattalögin setur,
alltaf fitnar Matti Matt,
meir en nokkur annar getur.

[Ólína Kjerúlf Þorvarðardóttir, 5.9.2008 kl. 14:14]

Steini - ég held að vísan sé svona:

Þeir eru að leggja skatt á skatt
skattanetin þéttast,
en alltaf þyngist Matti Matt
á meðan aðrir léttast.

Ég man ekki hver orti, en lærði þetta svona.

[Þorsteinn Briem, 5.9.2008 kl. 14:23]

Sennilega hafa verið til nokkrar útgáfur á þessari vísu, Ólína. Ég sá þessa í Menntaskólanum á Akureyri.

[Baldur Fjölnisson, 5.9.2008 kl. 19:32]

Það hefur verið algjörlega desperat pump úr ríkissjóði til að halda þessu dauðadæmda skuldaframleiðslu og þjónustuhagkerfi gangandi. Þannig versnaði erlend staða ríkissjóðs um 173 milljarða (80%)  í 2. ársfjórðungi og gjaldeyrissjóður seðlabankans rýrnaði um 81 milljarð (40%). Þannig að þetta voru massífar hreyfingar en ekki heyrðuð þið nokkurn skapaðan hlut um þær þarna á 2. ársfjórðungi, þvert á móti kepptust þokkalega útlítandi pólitískir raðlygarar og ruslveitur (sem enginn heilvita maður kallar lengur því hátíðlega nafni fjölmiðla) um að segja ykkur að ríkissjóður væri svo til skuldlaus og bla bla bla. Það er óvarlegt að trúa bílasölum í blindni þó sléttir séu í framan.

[Sævar Helgason, 5.9.2008 kl. 20:48]

Nú er tími hagsýni runninn upp. Spara og láta sér líða vel. 

[Baldur Fjölnisson, 5.9.2008 kl. 21:20]

Hagkerfi sem byggist að mestu á skuldapappíraframleiðslu og þjónustustarfsemi sem henni fylgir er að sjálfsögðu afar viðkvæmt fyrir samdrætti þar sem hann þýðir að störf tapast í þjónustunni. Og til að þjónusta alla skuldapappírana þarf fulla atvinnu þannig að þið sjáið væntanlega stóra próblemið.

[Baldur Fjölnisson, 5.9.2008 kl. 21:56]

Sjálfur tilheyri ég sirka 2% hluta karlmanna sem eru gáfaðri en Ólína og er rammgöldróttur þar að auki þannig að hún skammar mig skiljanlega ekki né ritskoðar.  

[Gísli (IP-tala skráð) 6.9.2008 kl. 16:29]

Ólína, því miður held ég að vandamálin í efnahagslífinu hverfi ekki þótt við hættum röflinu :)  Skil samt það sem þú meinar. En þetta er ekki orðin kreppa en gæti orðið það ! Fyrr en seinna.  Meginmálið er það, að gerð voru mörg hagstjórnarmistök td. með lækkun skatta á þenslutímum og mikil útþensla fyrirtækja (les: banka) sem var of áhættusöm enda skuldum vafið. Við almenningur spiluðum að sjálfsögðu með. Íslenska efnahagsundrið eins og sumir töluðu fjálglega um var einfaldlega mikil og bíræfin skuldsetning. Og nú er veislan búin ! Því nú þegar eignir minnka (lækkandi gengi bréfa og lægra húsnæðisverð ofl.) þá eru skuldir meiri en sem nemur eigninni. Því skuldir minnka yfirleitt ekki, bara eignastaða eins og nú er.  Fyrir venjulega einstakling þýðir það erfiða stöðu, í verstu tilfellum gjaldþrot.

Merkilegast finnst mér samt að það er eins og margir ef ekki allir bjuggust við þessu ! Hversvegna fóru menn þá ekki hægar í sakirnar, td. bara á síðasta ári. Fjármálaspekin er ekki einu sinni upp á einn fisk.

Man einhver þegar Össur fór að tala um tifandi tímasprengju í efnahagsmálunum ? Var það ekki fyrir kosningarnar '99 eða 2003 ? Þetta var að sjálfsögðu rétt greining þótt að veisluhöldin gátu haldið áfram nokkur ár í viðbót. Muni þið viðbrögðin hjá þáverandi forsætisráðherra sem vill svo skemmtilega til að er núverandi seðlabankastjóri. Hann sagði að Össur hefði ekki hundsvit á efnahagsmálum og hreinlega niðurlægði hann !  Nú er þessi sami maður að reyna slökkva þá elda sem hann sjálfur kveikti í og það án nokkurs árangurs.  Stjórnvöld og sveitarfélög á höfuðborgarsvæðinu hefðu átt fyrir löngu að reyna bremsa af þensluna en í staðinn fóru þau öll í kapp við að framkvæma sem mest á sem stystum tíma, ss. stórjuku þenslu. Og ekki hafa bankarnir staðið sig betur með innkomu á húsnæðismarkaðinn. Algjört flopp, rétt eins og margar aðrar fjárfestingar þeirra, oft sammerkt með þeim fyrirtækjum sem þeir mynda krosseignatengsl við.

Danir og Bretar voru ekki bara með öfundsýki, þeir einfaldlega bentu á augljósa hættu sem til staðar var. En því miður dugði það ekki, því við Íslendingar erum öðrum fremri í fjármálum !! Munið ekki eftir þessari bábilju ? Alveg ótrúlegt.

[Anna Ólafsdóttir (anno) (IP-tala skráð) 6.9.2008 kl. 16:38]

Sammála þér Ólína. Það er ekki af ástæðulausu að orðatiltækin "að tala eitthvað niður" og "tala eitthvað upp" hafa orðið til í viðskiptaorðaforðanum. Við erum stödd í einhverri stöðu sem er áunnin og við getum ekki spólað til baka og ýtt á "leiðrétta" hnapp. Það eina vitræna er að hver taki til hjá sér, og það langvitrænasta er að gera það á jákvæðninni, með smá Pollíönnuívafi. Mér finnst það fín hugmynd að hver og einn setji sjálfum sér fyrir það verkefni að taka í burtu úr orðaforðanum öll þessi bölmóðs- og niðurrifsorð. Það lagar í það minnsta sálarlífið og svo eru orð líka til alls fyrst - ekki satt? 

[Sigurlaug B. Gröndal, 7.9.2008 kl. 12:45]

Það er þetta með kreppuna. Í mínum huga er þetta eins og þegar menn hafa farið á ærlegt fyllerí og raunveruleikinn tekur við þ.e. eðlilegur dagur. Hann er auðvitað grár og svolítið súr, flaskan tóm, hausverkur, gengið heldur ríflega á veskið og það þarf að taka til eftir partíið. Þannig er þetta bara. Þetta er ekki kreppa. Þetta er, má segja, að komast niður á jörðina eftir "fylleríið". Það getur orðið harkaleg lending en eftir dýfuna fer að koma svona eðlilegt ástand. En kreppa? Það er góð spurning.