Góð hugmynd

 Það er góð hugmynd að nýta eignir lífeyrissjóðanna erlendis til þess að hlaupa undir bagga með íslenskum fjármálamarkaði. Fullyrt hefur verið að eignir lífeyrissjóðanna séu vel ríflega sú upphæð sem ríkið er að kaupa á 75% hlut í Glitni. Ef lífeyrissjóðirnir myndu losa þessar eigur sínar erlendis fengist væn gjaldeyrisinnspýting í hagkerfið.

Þessari hugmynd var komið á framfæri í athugasemd hér á síðunni hjá mér í fyrradag (sjá hér) og hún síðan rökstudd betur á bloggsíðu Benónýs Jónssonar (sjá hér).

Það er gaman að sjá að þeir sem hafa blandað sér í bloggumræðuna að undanförnu - meðal annars hér á síðunni minni - skuli hafa fingurinn á púlsinum og vera svo vel í takt við hugleiðingar og ráðgjöf málsmetandi aðila þessa dagana.

Mætt snemma til funda

Athugasemdir

[Res (IP-tala skráð) 4.10.2008 kl. 10:03]

Ég veit nú ekki hvort maður er tilbúinn að láta sparifé sitt í hendur á mönnum sem hafa skammtað sér laun síðustu 6-7 árin,,,ég held að við verðum að vinna okkur í gegnum þessa erfiðleika án þess.

[Jón Snæbjörnsson, 4.10.2008 kl. 10:10]

sjálfast að þessir peningar sem lífeyristjóðir eiga erlendis séu nýttir hér heima, tel einnig að við ættum að hugleiða skildusparnað að nýju og fella allt í burtu sem heitir verðtrygging

[Hallgrímur Jónsson (IP-tala skráð) 4.10.2008 kl. 10:10]

Ég sé hreinlega ekkert skynsamlegt við að þjóðnýta þann sparnað sem mér er skylt að setja í sameiginlegan sjóð til að bjarga þjóðarbúinu, ónýtum gjaldmiðli og fjármálamarkaðnum.  Ég held það sé mun betur geymt í erlendum eignum þar til að menn hafa haft vit á því að henda þessari ónýtu krónu og kominn er aftur leiðtogi sem mark er takandi á á Alþingi. Eina aðgerðin sem hefur haft eitthvert vægi í hremmingum fjármálamarkaðarins undanfarna mánuði kom úr Seðlabankanum.  Þarf ekki bara að senda landsföðurinn Davíð aftur á Austurvöll?

[Guðbjörn Guðbjörnsson, 4.10.2008 kl. 10:14]

Slík fyrirgreiðsla verður aðeins seld dýru verði af almenningi. Þessar sömu lánastofnanir hafa okrað á okkur í vöxtum og verðtryggingu og nú síðast með erlendum lánum og engin ástæða til að gefa þeim neitt. Þvert á móti eigum að okra þeim núna á sama hátt. Sammála Res varðandi ofurlaun. Allir ættu að kíkja á nýjasta Glitni myndbandið - skylduhorf!

Í hita og þunga þessa stóra mála megum við hins vegar ekki gleyma að stærstur hluti eigna lífeyrissjóðanna er bundinn í fyrirtækjum og lánastofnunum hér á landi og ef þau fara á hausinn, fara lífeyrissjóðirnir einnig á hausinn og landið á hausinn.

[Stefán Pálsson (IP-tala skráð) 4.10.2008 kl. 10:14]

Þessi ráðstöfun hlýtur að koma til greina - en þá skulum við kalla hana sínu rétta nafni: neyðarbrauð - frekar en "góð hugmynd".

Ef lífeyrissjóðir þurfa að grípa til þess ráðs að losa eignir sínar erlendis núna þegar verð á hlutabréfum er í lágmarki, þá mun það leiða til lakari stöðu þeirra. Við skulum því ekki blekkja okkur á því að um sé að ræða hagstæðustu ráðstöfunina fyrir lífeyrissjóðina sjálfa - en sem fyrr segir gæti það þó reynst nauðsynleg aðgerð.

[JBH (IP-tala skráð) 4.10.2008 kl. 10:22]

Eitthvað eru þessar tölur skrítnar...: "500-600 milljarðar króna, sem er svipuð upphæð og ríkið er að kaupa á 75% hlut í Glitni"

Kom ekki Seðlabankinn með 600 M EUR þá um 80 Mj króna.

[Ólína Kjerúlf Þorvarðardóttir, 4.10.2008 kl. 10:25]

Já, Stefán - þetta er vitanlega neyðarbrauð. En þegar fátt erum góð ráð, þá verður maður að þakka fyrir þær lausnir sem finnast. Við erum ekki í góðærinu lengur - skútan er strand - og í slíkri stöðu eru engar hugmyndir góðar nema þær sem koma að gagni.

Við værum vitanlega ekki að tala um þennan möguleika nema vegna þess hvernig árferðið er - en þarna er ein vonarglæta. Vonarglæta í myrkri er "góð".

[Rögnvaldur (IP-tala skráð) 4.10.2008 kl. 10:25]

Það eru fleiri aðilar sem eiga erlendan gjaldeyri en lífeyrissjóðirnir, pressum fyrst á þá. Sparifé almennings á ekki að gambla með. Ekki treysti ég Seðlabankanum fyir mínum peningum, þeir sem þar vinna núna eru einfaldlega rúnir öllu trausti en ef skipt verður um menn í æðstu stöðum þar og vitræn peningastefna tekin upp sem vekur trú á framtíð fjármála hér á landi þá má skoða þessa hugmyndir með lífeyrissjóðina.

[Sævar Helgason, 4.10.2008 kl. 10:33]

Var ekki einn lífeyrissjóður á Vestfjörðunum innan vébanda Glitnisbanka ?  Eru Vestfirðingar ánægðir með þá útkomu ?

Að taka lífeyri aldraða og setja hann á rúllettu spilavítisgæjanna sem farið hafa með þjóðina lóðrétt á hausinn - er ekki beint yljandi .   Fari svo að innkoma lífeyrissjóðanna komi til álita þá verða þeir fjármunir að vera ríkistryggðir - bæði með belti og axlabönd- og að útrásarliðinu verði haldið í margra ljósárafjarlægð frá þeim fjármunum. 

Þetta finnst mér

[Ólína Kjerúlf Þorvarðardóttir, 4.10.2008 kl. 10:34]

Takk fyrir ábendinguna JBH, þetta voru pennaglöp með tölurnar- hef lagað orðalagið í færslunni.

[Pétur Kristinsson, 4.10.2008 kl. 11:02]

Ég er ekkert alltof hrifinn af þessari hugmynd. Að láta þessa sömu fjármálamenn og komu okkur í þessa kreppu fá peninga úr lífeyrissjóðunum. Ef að við losum okkur við þessa ofurlaunamenn, sem eiga stóran hluta af sökinni, má fara að ræða aðstoð frá lífeyrissjóðunum.

Ef þetta verður gert fer ég fram á að mjög varlega verði farið því að ég get ekki treyst þessu fólki sem kemur til með að fara með þetta fé.

[Ólína Kjerúlf Þorvarðardóttir, 4.10.2008 kl. 11:34]

Það þarf vitanlega að tryggja að þeir fjármunir sem fást fyrir eignir lífeyrissjóðanna erlendis verði ekki settir í óvissu eða "gefnir" í eitthvað brask.  Fram hefur komið sú hugmynd að lífeyrissjóðirnir myndu kaupa íbúðalánasjóð fyrir þetta fé. Það er ein hugmynd - aðrar leiðir ættu líka að geta komið til greina. Aðal atriðið er auðvitað að með því að selja eigur sínar erlendis og ráðstafa þeim með (vonandi) tryggum hætti hérlendis, þá eykst gjaldeyrisforðinn í landinu með auknu innstreymi. Það innstreymi byggist á raunverulegri innistæðu (söluverði eigna) en ekki lántöku - sem hlýtur að vera til bóta, eins og ástatt er.

[Þorsteinn Briem, 4.10.2008 kl. 12:30]

Lífeyrissjóðir voru meðal 20 stærstu hluthafanna í Glitni og fengu góðan arð af því hlutafé.

[Marta B Helgadóttir, 4.10.2008 kl. 12:36]

Ég er ekki hlynnt þessari hugmynd.  Lífeyrissjóðirnir eiga að halda sig utanvið áhættusaman rekstur og banka-útgerð er áhættusöm í heiminum í dag, ekki bara á Íslandi.

[Þorsteinn Briem, 4.10.2008 kl. 13:28]

Lífeyrissjóðir dreifa áhættunni, þeir eru ekki með öll eggin í sömu körfunni og það er ekki verið að tala um að flytja allar eignir þeirra, um 500 milljarða króna, til Íslands. Stærstur hluti þeirra er bundinn í sjóðum en annað í fjárfestingum.

Ríkið leggur nú fram um fimmtungi lægri upphæð, tæplega 100 milljarða króna, sem hlutafé í Glitni og væntanlega verður það mun meira virði eftir nokkur ár. Lífeyrissjóðirnir gætu keypt eitthvað af því hlutafé, þess vegna fljótlega, áður en það hækkar mikið í verði.

Lífeyrissjóðirnir hafa grætt gríðarlegar fjárhæðir á undanförnum árum og þeir gætu einnig keypt hér ríkistryggð skuldabréf.

Öllum rekstri og eignum, bæði hérlendis og erlendis, fylgir einhver áhætta. Nú fást meiri tekjur hér í sjávarútvegi og ferðaþjónustu en í fyrra en á móti kemur meiri olíu- og bensínkostnaður. Og dýrt fyrir alla að taka lán.

En Ólína og Marta eru sífellt að yngjast.

[Þorsteinn Briem, 4.10.2008 kl. 13:33]

Fimm sinnum lægri upphæð, um 100 milljarða króna, miðað við um 500 milljarða króna eignir íslensku lífeyrissjóðanna erlendis.

[Ólína Kjerúlf Þorvarðardóttir, 4.10.2008 kl. 14:06]

Já, þetta er rétt Steini þetta með eignir lífeyrissjóðanna - þær eru mun meiri en ætla mætti af orðum mínum hér ofar (fljótfærni í mér).

[Sævar Helgason, 4.10.2008 kl. 14:09]

"Lífeyrissjóðir dreifa áhættunni, þeir eru ekki með öll eggin í sömu körfunni"

Gott ef svona væri- en það eru þessi krosseignatengsl sem gera það að verkum að þessir ofsagróðaáhættu karlar eru vaðandi í körfum hvers annars...

Fari lífeyrir aldraða í þessa gosa--- hvað er þá eftir hjá öldruðum- ganga fyrir ætternisstapa ?

[Þorsteinn Briem, 4.10.2008 kl. 15:28]

Sævar. Þeir sem áttu hlutafé í Glitni högnuðust vel á því á sínum tíma:

Glitnir 20.2.2008: Samþykkt að greiða 5,506 milljarða króna í arð af hagnaði rekstrarársins 2007.

Glitnir 13.2.2007: Samþykkt að greiða 9,4 milljarða króna í arð af af hagnaði rekstrarársins 2006.

Bæði launþegar og atvinnurekendur leggja fram stórfé í lífeyrissjóðina í hverjum mánuði og ástæðulaust að senda það allt jafnóðum úr landi, þannig að einungis erlend fyrirtæki njóti góðs af því.

Sjálfsagt og eðlilegt að nota stóran hluta af þessu fé í skynsamlegar fjárfestingar hér innanlands, fjárfestingar sem líklegt er að gefi þokkalega góðan og jafnan arð árum saman, en ekki bara einhvern skyndigróða. Íslensk fyrirtæki þurfa ekki síður á fé að halda en erlend og hér þarf að sjálfsögðu að vera bankastarfsemi. Það er hægt að græða vel á henni, eins og dæmin sanna, og eigendur bankanna, til dæmis lífeyrissjóðirnir, eiga að sjálfsögðu ekki að ráða einhverja fjárglæframenn til að stjórna bönkunum.

Við Ísendingar erum með mjög öflugan útflutning á vöru og þjónustu, til dæmis í sjávarútvegi og ferðaþjónustu, sem munu ekki nota rándýra erlenda orkugjafa í framtíðinni, olíu og bensín, heldur til dæmis innlent rafmagn. Og þá verður hagnaðurinn í þessum greinum mun meiri en hann er nú. Hér verða eingöngu rafbílar á götunum eftir nokkur ár og hægt er að nota íslenskt lýsi í stað olíu á togaraflotann. Þannig sparast hér gríðarlega mikið í gjaldeyriskaupum.

Íslendingar verða því mun ríkari eftir nokkur ár en þeir eru nú og íslensk fyrirtæki almennt verðmætari. Olía, til dæmis Norðmanna og Rússa, verður sífellt dýrari í framleiðslu og eftir nokkra áratugi verður hún uppurin. En að sjálfsögðu eiga íslensku lífeyrissjóðirnir að fjárfesta bæði hérlendis og erlendis.

Tuttugu stærstu hluthafarnir í Glitni 30. september síðastliðinn:

http://www.glitnir.is/fjarfestatengsl/hluthafaskra/

Hlutur 20 stærstu hluthafanna, meðal annarra lífeyrissjóða, var þá samtals um 70%.

[Sævar Helgason, 4.10.2008 kl. 16:31]

Steini Briem

10.000 - 12.000 milljarða skuld bankakerfisins á móti 8.000 milljarða "eignum " sem sennilega eru vart meira en 4-5.000 milljarðavirði í dag er ekki fagur vitnisburður um góðan rekstur- og svo eru menn að moka í sig arðgreiðslum - bónusum- hundruð milljóna starfslokasamningum- 300 milljóna starfaskiptasporslum o.s.frv.                 8.8 milljarða rekstrarkostnaður skrifstofu FL group á 2 árum með 24 vinnandi hræðum...  Við verðum að afskrifa allt þetta bull.  Glitnir er gjaldþrota og við leggjum til a.m.k 90 milljarða í fallið...þetta er bara fyrsta skrefið á langri vegferð.

Nú ætla menn að stokka upp og inni í þeirri uppstokkun eru lífeyrisfjármunir- þar á ég 40 ára sparnað.. sem auðvitað hefur ávaxtast, þó nú væri- en það hafa einnig orðið þar veruleg afföll vegna fjármálaóreiðu við rekstur.

Allur þessi sparnaður eru vinnulaun  + vextir..Það er launþeginn sem á verðmætin ekki atvinnurekendur.  Við eigum því að hafa allt um það að segja hver meðferð þessara fjármuna er og verður...  Um það eru okkar umboðsmenn lífeyrissjóðanna að semja núna varðandi þann hluta sem nú er ávaxtaður erlendis.

Krafa mín er að þessir fjármunir lendi ekki til óráðsíu síðustu ára -- tryggja verður þessa fjármuni í bak og fyrir...

takk fyrir spjallið

[Þorsteinn Briem, 4.10.2008 kl. 18:33]

Sævar. Bæði atvinnurekendur og launþegar leggja mánaðarlega fé í íslensku lífeyrissjóðina, launþegar 4% af heildarlaunum og atvinnurekendur 8% á móti. Og fulltrúar beggja eiga sæti í stjórnum lífeyrissjóðanna. Ef engin eru fyrirtækin eru heldur engir launþegarnir. Og að sjálfsögðu hafa fulltrúar bæði launþega og atvinnurekenda í lífeyrissjóðunum eitthvað um það að segja hvar fé sjóðanna er fjárfest, erlendis, hér heima, eða hvorutveggja.

Íslenska ríkið mun ekki lengi eiga hlutafé í Glitni og þar að auki er þetta hlutafé, 600 milljónir evra, tæpir eitt hundrað milljarðar króna, tekið að láni erlendis.

http://www.mbl.is/mm/vidskipti/frettir/2006/11/03/sedlabankinn_tekur_lan_til_ad_styrkja_gjaldeyrisfor/

Stór hluti, jafnvel meirihluti, Íslendinga hefur eytt um efni fram undanfarin ár og getur ekki kennt bönkunum um þessa eyðslu. Fólk hefði að sjálfsögðu átt að leggja fyrir, ef það gat það, þar sem bæði innláns- og útlánsvextir hafa verið mjög háir hér síðastliðin ár. Allir vissu einnig undanfarin ár að gengi krónunnar var of hátt skráð og að því kæmi fljótlega að það lækkaði, enda þótt ekki væri reiknað með að það hryndi. Því var ekkert vit í að taka myntkörfulán til að kaupa hér húsnæði.

En hinn dæmigerði Íslendingur kennir sjálfum sér aldrei um nokkurn skapaðan hlut.

Hins vegar hafa íslensku lífeyrissjóðirnir verið ávaxtaðir mjög vel undanfarin ár og lífeyrir því verið hækkaður hér í samræmi við það. En það sem fer upp fer aftur niður, fyrr eða síðar, bæði hérlendis og erlendis. Og svo aftur upp, með eða án Viagra, Sævar minn.

http://www.gildi.is/sjodurinn/avoxtunsjodsins/

[Sævar Helgason, 4.10.2008 kl. 20:39]

Steini minn ,  Ég ætlaði nú ekki að ganga svona nærri þér í umræðunni eins og lýsir svo heiðarlega í lokin.

En nú er hart tekist á í pólitíkinni þessa klukkutímana í efnahagsmálunum og síðast en ekki síst aðildarviðæður að ESB og upptaka Evru  - það er allt í pottinum.

Spennandi tímar . 

kveðja.

[Þorsteinn Briem, 4.10.2008 kl. 22:51]

Að sjálfsögðu eigum við að ganga í Evrópusambandið og taka upp evru en slíkt tekur smá tíma.

Þú ert miklu skemmtilegri en annar Sævar, sem ég sá í leikritinu Fýsn í Borgarleikhúsinu í kveld. Mæli ekki með honum.

Mæli hins vegar með að þú takir slátur fyrir ævikveldið, Sævar minn.

Með góðri kveðju,

[Sævar Helgason, 4.10.2008 kl. 23:49]

Svona eitt í lokin , Steini Briem :

Ég er alinn upp af þeirri kynslóð sem varð og kunni að nýta allt sem landið og sjórinn gaf , sér og sínum til lífsviðurværis. Það lærði ég allt í æsku...sjóróðra og alla vinnslu sjávarafla svo og almenna jarðrækt. Þó er ég fæddur og uppalinn í höfuðborginni. Og nú er það aftur í fullu gildi hjá mér svona til búdrýginda...

Sjóróðrara á eigin smáskektu hér út á grunnslóðina frá því lok janúar og fram á jólaföstu.... en þá er myrkrið orðið hamlandi.

Úr þessum sjávarafla er framleiddur saltfiskur , sólþurrkaður, harðfiskur í háum gæðaflokki og hraðfrystur fiskur ..vacuumpakkaður..hinar ýmsu tegundir sem á færið koma .

Enginn er kvótinn en hver Íslendingur má veiða sér til matar á einn öngul..til eigin neyslu...þetta er bæði gott , gaman og drýgir tekjur allverulega...

Síðan er að sjálfsögðu hafður kartöflugarður sem gefur af sér úrvals uppskeru.  Og ekki skal vanmeta krækiber og bláber að hausti... algjör vítaminbomba..

Síðan er skotinn bæði  sjófugl og rjúpa ...

Skuldlaus og engin kreppa hjá mér... bara gaman.

En fylgist nokkuð áhyggjufullur með hinum skuldsettu... vonum það besta fyrir þá.

Kveðja.

[Þorsteinn Briem, 5.10.2008 kl. 00:42]

Hef búið í sveit og verið á sjó, línu-, netabátum og togara, unnið í frystihúsum, saltfiski og rækju, skrifað sem blaðamaður á Mogganum um fiskveiðar, fiskútflutning og markaðssetningu á íslenskum sjávarafurðum.

http://www.guardian.co.uk/world/2008/oct/05/iceland.creditcrunch

Vonum það besta, Sævar minn.

Gangi þér allt í haginn,

[Gísli Baldvinsson (IP-tala skráð) 5.10.2008 kl. 14:00]

Hugmyndin er vond Ólína. Bankarnir geta fyrst selt erlendar eignir sínar.

[Ólína Kjerúlf Þorvarðardóttir, 5.10.2008 kl. 14:38]

Ég bara gef mér það að bankarnir reyni líka að selja eignir sínar erlendis - finnst það liggja í augum uppi. Varla ætlast menn til þess að lífeyrissjóðirnir standi einir og sér í því að létta bagganna.

Bankarnir eru að sjálfsögðu ekki stikkfrí, þó svo að leitað sér til fleiri aðila um aðstoð.

[Jóhannes Snævar Haraldsson, 6.10.2008 kl. 14:32]

Púff Ólína, eruð þið ekki að grínast. (sum ykkar)

Gengur almenningur á íslandi um ennþá og trúir því að íslensku bankarnir selji bara eignir sínar erlendis og komi heim með fullt af peningum. Þessi ummæli Haarde í gær sögðu bara þeim sem ekki hafa gleymt að hugsa að maðurinn er algjörlega hugmyndalega gjaldþrota.

Hvað haldið þið að gerist ef bankarnir fari í dag og á morgun að selja eignir sem þeir keyptu fyrir misserum, á 100% lánum. Selji fyrir töluvert lægra verð en þeir keyptu þær á. Hvaða peninga eiga þeir þá að koma með heim.

Þetta er svo vitlaust að þetta nær ekki einu sinni að vera brandari.

Það verður aldrei opnað fyrir viðskipti með hlutafé þeirra fyrirtækja sem lokað var fyrir viðskipti með í morgun. Þau eru öll farinn á hausinn. GJALDÞROTA. Að losa um eignir erlendis nú snýst bara um að þrotabúið verði ekki eins mikið í skiptameðferðinni. Og vonandi að fría íslenska ríkið ábyrgðum.

200 milljarðar frá lífeyrissjóðunum nú, þær snúast um að þjóðin eigi fjármuni til að kaupa nauðsynjar næstu mánuði.  Allur gjaldeyrisforði í landinu fer i að skila erlendum aðilum innistæðunum á ofur-bankareikningnum "Ísland" (277 millja jöklabréf/krónubréf.)

Umræðan um sjálfþurftarbúskapinn hér að ofan á bara fullan rétt á sér. Þetta er bara framtíð okkar. (næstu árin)