Hávaði er stjórntæki

 Hávaði er stjórntæki - hann er notaður markvisst til þess að stjórna kauphegðun fólks og neysluvenjum. Þessu hef ég nú loksins áttað mig á og það sýður á mér við tilhugsunina um það hvernig maður lætur stjórnast af áreitum eins og til dæmis hávaða.

Raunar tók ég aldrei eftir þessu þegar ég var yngri. Kannski voru eigendur verslana og veitingahúsa ekki jafn útsmognir í að beita þessu þá og þeir eru nú. En með árunum hef ég orðið þess vör að hávaðinn í kringum mig er sífellt að aukast. Sérstaklega þegar ég fer út fyrir landsteina. Á sumardvalarstöðum í sunnanverðri Evrópu er ástandið orðið þannig að það er hvergi friður fyrir tónlist. Í öllum verslunum, á öllum veitingahúsum, í lyftum, jafnvel á salernum ómar hvarvetna tónlist. Eiginlega er ekki rétt að segja að hún "ómi". Þetta bylur á manni í sífellu og hækkar eftir því sem nær dregur helgi, og eftir því sem líður á daginn. OG það er hvergi friður fyrir þessu. HVERGI.

London er engin undantekning.  Þar sem ég hélt að Bretar væru séntilmenn, þá mannaði ég mig upp í það - þar sem ég lenti ítrekað í því að fá borð beint undir hátalara - að biðja um að tónlistin yrði lækkuð lítið eitt. Það bar ekki árangur. Þjónarnir ypptu öxlum og sögðu afsakandi að þeir gætu því miður ekkert gert. Það væri nefnilega búið að prógrammera tónlistina.  Á tveimur veitingahúsum var gefið sama svar. 

Og þar sem ég sat með síbyljuna í eyrunum, og þann góða ásetning að láta þetta ekki eyðileggja fyrir mér kvöldið, fór ég að fylgjast með fólkinu umhverfis mig. Ég sá pirraða matargesti á yfirfullum veitingahúsum moka í sig matnum og flýta sér síðan út.  Um leið voru komnir nýir gestir á borðið. Þá rann upp fyrir mér að til þess er leikurinn einmitt gerður. Á veitingahúsum miðborgarinnar er tónlistin beinlínis notuð til þess að stýra því hversu lengi fólk staldrar við, sérstaklega um helgar þegar annríkið er mest. Því fleiri gestir sem koma og fara á einu kvöldi, því betra fyrir veitingahúsið. Af þessu leiðir að því meira sem er að gera, því hærri verður tónlistin - til þess að fólk staldri skemur við, borði meira og hraðar og forði sér svo.

Í miðri viku þegar minna er að gera lækkar tónlistin. Þá er notalegt að sitja kyrr og spjalla. Og það gerir fólk. Þeir sem sitja lengur kaupa meira, fá sér einn drykk enn, skoða eftirrréttaseðilinn í rólegheitum, fá sér kannski kaffið sem þeir ætluðu að sleppa. Þá græðir veitingahúsið á því að gesturinn vilji sitja.

Og gesturinn gerir bara eins og til er ætlast, eins og kýrnar sem hlaupa á réttan stað þegar þær fá rafstuð í rassinn.  

Mórallinn í sögunni? Þögnin er stórlega vanmetin sem lífsgæði.

 

 *

PS: Að þessu sögðu er rétt að upplýsa að ég er nýkomin úr annars yndislegri helgarferð til London - þar sem ég naut dvalarinnar ásamt eiginmanni, systur og mági - þrátt fyrir hávaða.

Athugasemdir

[Jenný Anna Baldursdóttir, 31.3.2008 kl. 23:40]

Ég elska þögnina.  Hlusta bara á tónlist þegar ég sest niður í þeim tilgangi og vill svo hafa frið þess utan.  Komst að þessu einhvern tímann þegar ég sat á Hard Rock Café og var að bilast úr hávaða, þá var mér sagt að þetta væri leiðin til að maður stæði ekki of lengi við.

Og svo spila þeir musac í lyftum og Frank Sinatra í stórmarkaðnum og ég gæti gubbað.

Afsakaðu en ég er með verulegar skoðanir á þessari stjórnun sem hávaði er.

Velkomin heim.

[Lára Hanna Einarsdóttir, 31.3.2008 kl. 23:46]

Ég er líka með skoðun á þessu eins og þið. Ég hef sagt mjög lengi að dásamlegasta tónlist sem til er sé þögnin... stundum ívafin lækjarnið, goluþyt í grasi, fugli í fjarska og öðrum fallegum náttúruhljóðum...

Hávaðastjórnunin er óþolandi og ég hef lengi látið stjórnast með, en í öfuga átt. Ég fer ekki þangað inn sem er hávær tónlist. Basta.

[Pétur Kristinsson, 1.4.2008 kl. 00:13]

Þetta er frekar leiðinlegt og ofan á þetta bætist borgarhávaðinn sjálfur frá bílum, strætóum o.s.frv. Þegar að ég fer upp á hálendi finnst mér algert æði að drepa á bílnum og hlusta bara á þögnina. Það er þá þegar manni finnst maður vera að drekka í sig orku. Synd hvað fáir hafa uppgötvað þessi gæði.

[Steini Briem (IP-tala skráð) 1.4.2008 kl. 00:25]

Þetta er svona léttur samkvæmisleikur hjá þeim fyrir vestan að horfa á kýr, kindur og konur "hlaupa á réttan stað þegar þær fá rafstuð í rassinn." Kemur sennilega í staðinn fyrir fótboltann.

[Marta B Helgadóttir, 1.4.2008 kl. 01:13]

Tek undir þetta, þögnin er oft alveg yndisleg. Velkomin heim. :)

[Hólmdís Hjartardóttir, 1.4.2008 kl. 01:19]

Já þögnin er sko yndisleg.

[Ía Jóhannsdóttir, 1.4.2008 kl. 07:47]

Hárrétt veitingamenn gera þetta af ásettu ráði.  Hef aldrei skilið þennan hugsanagang.  Við reynum að stilla tónlistina hjá okkur svo öllum líki.  Aðeins léttara á daginn en rólegra þegar kvölda tekur.  Hreint óþolandi að sitja yfir glymjanda þegar maður ætlar að hafa það huggulegt yfir kvöldmatnum. Annað sem fer rosalega í pirrur mínar  er lýsing á sumum stöðum.  Þoli ekki flóðlýsingar á veitingastöðum, gerist svona ,,tuðari"  ef ég lendi undir flóðlýstri peru og verð undir eins leiðinleg kvartandi kerlingaálft. 

[Jóhanna Magnúsar- og Völudóttir , 1.4.2008 kl. 08:07]

Silence is golden.

[Steini Briem (IP-tala skráð) 1.4.2008 kl. 14:50]

Við feðgarnir gerðum þau miklu mistök að dvelja í hálfan mánuð á Krít fyrir þremur árum, skömmu eftir að Grikkir unnu Eurovision. Stephanos í móttöku gistihússins okkar, þar sem eingöngu Klakverjar dvöldu, allir eins og kattarskítur í tunglsljósi, setti græjurnar út á sundlaugarbakkann og spilaði þar Evróvisjónlag Grikkja, My Number One með Helenu Paparizou, í botni allan daginn alla daga.

Sonur minn var hins vegar alltaf með æpodinn í eyrunum og lét sér fátt um finnast. Söng sjálfur hástöfum, þannig að allir á hótelinu heyrðu jafn mikið í honum og Helenu. Og bæði Íslendingarnir og Grikkirnir sögðu við undirritaðan: "Mikið syngur hann bróðir þinn vel." Am I sexy, or am I sexy?!

The moral of the story: Hér yrði ekki lengur lífvænlegt ef við ynnum í Evrusjóninni.