Skottulękningar og ömmusįlfręši
2.10.2007 | 11:42
Pétur Tyrfingsson sįlfręšingur fór mikinn ķ Kastljósžętti sjónvarpsins ķ gęrkvöldi. Umfjöllunarefniš var höfušbeina- og spjaldhryggsjöfnun sem hann kallar "skottulękningar" og "hindurvitni".
Iškendur žessarar mešferšar telja hana gagnlega viš żmsum kvillum, m.a. einhverfu. Kvöldiš įšur hafši veriš talaš viš mann aš nafni Stanley Robinson sem nś er staddur hér į landi aš kynna mešferšina. Einnig var rętt viš móšur einhverfs barns sem sżndi batamerki eftir slķka mešferš.
Žaš sem viršist helst hafa fariš fyrir brjóstiš į Pétri Tyrfingssyni er grein Gunnars Gunnarssonar sįlfręšings žar sem hann męlir meš höfušbeina- og spjaldhryggsjöfnun fyrir einhverfa. Röksemd Péturs er sś aš rannsóknir skorti til žess aš męla meš žessari mešferš eša heita įrangri af henni og žvķ geti sįlfręšingur - sem telst til višurkenndrar heilbrigšisstéttar - ekki męlt meš slķkum ašferšum.
Gott og vel. Pétur svaraši žvķ hinsvegar ekki hvernig stendur į žvķ aš starfsfólk hinna svoköllušu "višurkenndu" lęknavķsinda - sįlfręšingar žar į mešal - skuli taka viš einhverfusjśklingum og veita žeim mešferš eša rįš af einhverju tagi žegar engar vķsindalegar rannsóknir hafa sżnt fram į "lękningu" viš žessum kvilla. Ķ framhaldinu vakna fleiri spurningar:
1) Sé krafan um vķsindalegar rannsóknir aš baki lęknismešferš virt til fulls - hvaš mį žį segja um tilraunalękningar hinna višurkenndu lęknavķsinda ķ gegnum tķšina, t.d. viš krabbameinum żmiskonar, HIV veirunni og fleiri skęšum og erfišum sjśkdómum? Ętlar Pétur aš halda žvķ fram aš žęr mešferšir sem veittar hafa veriš viš žessum sjśkdómum séu allar vķsindalega višurkennd "lękning" viš žeim?
2) Pétur kvašst sjįlfur nota "ömmusįlfręši" žegar allt annaš bregst gagnvart sjśklingum sem leita til hans sem sįlfręšings. Hvaš er "ömmusįlfręši" - og hvaša rannsóknir liggja aš baki gagnsemi hennar?
3) Hvaš skilur į milli ömmusįlfręšinnar og til dęmis höfušbeina- og spjaldhryggsjöfnunar?
4) Skiptir mįli hvort žaš er sįlfręšingur meš starfsréttindi eša hómópati sem veitir rįš viš kvillum įn žess aš sżnt hafi veriš fram į meš vķsindalegum hętti aš žau rįš geri gagn?
Žannig mętti lengi halda įfram - sannleikurinn er sį aš žaš er ekkert algilt ķ žessum heimi. Žvķ fannst mér Pétur Tyrfingsson full stóroršur ķ ummęlum sķnum um hindurvitnin og skottulękningarnar. Hlįtur hans og hęšnitónn bęttu ekki śr skįk.
Hitt er svo annaš mįl - aš žeir sem trśa stašfastlega į įgęti höfušbeina- og spjaldhryggsjöfnunar - ęttu aš afla sér rannsóknarstyrkja til žess aš sżna fram į gagnsemi mešferšarinnar. Žannig myndu žeir gera žessari mešferš og žeim sem hennar njóta gagn til framtķšar. Sé ašferšin raunverulega aš virka hlżtur žaš aš koma talsmönnum hennar betur aš geta sżnt fram į žaš meš einhverju öšru en vitnisburšum valinna einstaklinga. Žaš hlżtur aš koma heiminum betur aš sżna fram į aš žetta geti veriš višurkennt lękningaśrręši - eša a.m.k. til žess falliš aš bęta lķšan fólks.
Sjįlf hef ég tekiš lżsi og birkiösku ķ fjölda įra. Engar vķsindalegar sannanir hafa sżnt fram į gagnsemi birkiöskunnar - en lżsiš hefur veriš rannsakaš aš einhverju marki. Ef ég ętti aš sleppa öšru hvoru myndi ég frekar sleppa lżsinu en birkiöskunni, einfaldlega vegna žess aš ég hef reynt žaš į sjįlfri mér aš mér veršur meira um aš hętta aš taka birkiösku en lżsi. Engar vķsindalegar rannsóknir liggja til grundvallar žessari reynslu minni. Hśn er sönn engu aš sķšur - og žannig er um margt ķ veröldinni.
Meginflokkur: Vķsindi og fręši | Aukaflokkar: Bloggar, Dęgurmįl, Lķfstķll | Breytt s.d. kl. 17:06 | Facebook
Athugasemdir
Žaš sem mér finnst helst leišinlegt er aš hér er um tvo löggilda sįlfręšinga aš ręša og aš veriš sé aš varpa rżrš į annan žeirra ķ fjölmišlum.
Hins vegar er vert og meira en žaš, žaš er naušsynlegt aš skoša žetta mįl śt frį faglegu sjónarmiši og ķ ljósi allra žeirra punkta sem nefndir hafa veriš ķ sambandi viš žetta s.s. hvort einhver blekkingarleikur sé ķ gangi. Žau sjónarmiš mega koma fram opinberlega en ekki endilega meš tengingu ķ nöfn eins og veriš hefur undanfarna daga.
Kolbrśn Baldursdóttir, 2.10.2007 kl. 12:52
Góšur pistill hjį žér. Upphrópanir og hroki hafa ķ minni sveit yfirleitt ekki talist traustvekjandi mįlflutningur og ég er nęstum viss um aš margir (m.a.s. vķsindalegir sįlfręšingar) stašhęfa aš į bak viš slķkt felist oftast óöryggi, minnimįttarkennd og jafnvel žekkingarskortur sem viškomandi persóna getur veriš sér sįrlega mešvituš um eša óhuggulega ómešvituš.
Žaš vill gleymast aš žegar vķsaš er ķ vķsindalegar rannsóknir og kannanir žį byggjast žęr ķ grunninn einmitt oft į upplifunum og "subjektķfu" mati einstaklings. Žegar nógu margir einstaklingar hafa sagt žaš sama um eitthvaš telst žaš žar meš sannaš og öšlast "objektķfan" vķsindastimpil. Gott aš hafa žetta ķ huga žegar veriš er aš gera lķtiš śr persónulegum upplifunum og reynslusögum einstaklinga.
Hulda Hįkonardóttir (IP-tala skrįš) 2.10.2007 kl. 16:08
Frįbęr pistill Ólķna. Ég verš aš segja aš ef ašeins ętti aš nota žęr ašferšir sem sannašar hafa veriš meš vķsindalegum sönnunum" žį vęru aldrei reyndar nżjar ašferšir og žį yrši aldrei nein žróun ķ lękningum. Mér finnst persónulega mjög "óvķsindalegt" aš sżna svona fordóma į opinberum vettvangi eins og veriš hefur ķ Kastljósinu og sumstašar į blogginu undanfariš. Viš erum öll misjöfn og žaš sem ekki hentar einum, getur hentaš öšrum. Og žaš sem ekki lęknar einn, getur jafnvel lęknaš annan.
Viš lęrum aldrei neitt nżtt nema hafa opinn huga og kannski finnum viš góša lausn į żmsum kvillum sem hrjį okkur ef viš žorum aš prófa og rannsaka fleiri ašferšir en nś er gert.
Ragnhildur Jónsdóttir, 2.10.2007 kl. 16:09
Góšir punktar Ólķna. Ašalmeinsemdin ķ mįli Péturs Tyrfingssonar var aš hann gerir žį kröfu aš "vķsindin" sanni lękningarašferš Gunnars įšur en hśn er notuš. Žar meš er hann aš gera ein verstu mistök sem sumir vķsindamenn gera og žaš er aš gera rįš fyrir žvķ aš vķsindi geti sannaš allt sem hęgt er aš sżna fram į. Stašreyndin er sś aš vķsindi hafa takmarkaša getu - žó aš geta og gagnsemi žeirra sé ómundeilanlega mikil žį eru žeirri getu og gagnsemi endimörk sett. Viš žaš verša vķsindin aš una.
Kv. Hallgrķmur Óskarsson
Hallgrķmur Óskarsson (IP-tala skrįš) 2.10.2007 kl. 16:52
Aldrei žessu vant er ég sammįla Pétri Tyrfingssyni.
Gangrżni hans beindist upphaflega aš Gunnari Gunnarsyni, sįlfręšingi, sem hafši męlt meš mešferš af žessu tagi sem sįlfręšingur. M.ö.o žį var hann aš nota trśveršugleika sinn sem fagmenntašur sįlfręšingur til žess aš męla meš mešferš sem ekki hefur stašist skošun meš žeim ašferšum sem sįlfręšingar beita.
Röksemdafęrsla žķn, Ólķna, missir marks žvķ aš Pétur vķsaši til rannsókna sem hafa veriš geršar į žessari mešferš. Žęr hafa mešal annars leitt žaš ķ ljós aš greiningar höfušbeina og spjaldhryggšjafnara į vandmįlum eru mjög mismunandi eftir žvķ hver greinir. Reyndar svo mismunandi aš žś myndir ekki sjį meiri samkvęmni žótt žś dręgir heitin upp śr hatti.
Pétur sagši žaš aš hann hefši ekkert į móti žvķ aš kuklarar störfušu sem kuklarar. Hann var hinsvegar aš mótmęla žvķ aš trśveršugleiki vištekinnar sįlfręši vęri misnotašur til žess aš selja fólki kukliš.
Hans Haraldsson (IP-tala skrįš) 2.10.2007 kl. 17:32
Sęl Ólķna!
Ég hjó eftir einu hjį žér žegar žś segir, "skuli taka viš einhverfusjśklingum og veita žeim mešferš eša rįš af einhverju tagi žegar engar vķsindalegar rannsóknir hafa sżnt fram į "lękningu" viš žessum kvilla"
Sįlfręšingar bjóša ekki lękningu viš einhverfu, frekar leišir til žess aš auka vitsmunalegan, nįmslegan, tillfinningalegan og félagslegan žroska hjį einstaklingum meš einhverfu.
Ég held lķka aš foreldrar barna meš einhverfu geri ekki kröfu, hvort heldur til sįlfręšinga eša annarra, aš barniš lęknist af einhverfu, heldur til aš auka bjargrįš žess žannig aš žaš geti lifaš sem ešlilegustu lķfi.
Bendi į rannsóknir O. I. Lovaas
kv Hlynur
Hlynur (IP-tala skrįš) 2.10.2007 kl. 17:37
Žaš er įkaflega margt athugavert viš žessi skrif žķn Ólķna. Žś ert aš falla ķ žį gildru aš telja vķsindalega sannaša hluti mikiš til afstęša. Žś segir:
"sannleikurinn er sį aš žaš er ekkert algilt ķ žessum heimi"
Vissulega er fįtt ALGERLEGA algilt en žaš er įkaflega margt sem er nęgilega algilt til žess aš byggja lķf sitt į og skošanir. T.d. er žaš algildur sannleikur fyrir mér aš ég žarf bęši vatn og lķfsnaušsynleg orku- og fjörefni til žess aš lifa af. Sannleikurinn er sį aš mašur lęknar ekki heilahimnubólgu meš höfušbeina- og spjaldhryggsjöfnun svo eitt dęmi sé tekiš af hęttulegu bulli žeirra sem stunda žetta kukl. Sannleikurinn er sį aš hinn vķsindalegi grunnur sem viš byggjum į og treystum aš t.d. beri flug FI615 til meginlands Evrópu, svęfi okkur og vekji eftir ašgerš į ónżtri hjartaloku, lękni ķ žér lungnabólgu, fęrir okkur internetiš o.s.frv., er įkaflega traustur og byggšur į žrotlausu starfi vķsindamanna og tęknifręšinga sem bišja ekki okkur neytendurna aš sanna eša afsanna žaš sem žeir/žęr hafa fram aš fęra. Sönnunarbyršin liggur į fagašilanum og žaš er skżlaus krafa allra fagstétta sem hafa einhvern snefil af sjįlfsviršingu aš standa undir žeirri įbyrgš.
Af sjįlfsögšu skjįtlast vķsindafólki og heilbrigšisstarfsfólki af og til og žaš liggja ekki fyrir svör viš öllu. Žaš réttlętir ekki aš fara af staš meš fįrįšnlegar ašferšir og ķmyndanir śt ķ loftiš og segja žęr lękna og bęta žar sem okkur skortir žekkingu og rįš. Žetta fólk grķpur jafnan til žeirrar varnar aš segja lękna fulla af hroka og žröngsżni. Žaš getur galaš žetta endalaust en hvar eru sannanirar fyrir įgęti ašferša žeirra sem byggja į gjörsamlega glórulausum hugmyndum, oft į tķšum dulbśnum innan um lķffęraheiti og misnotuš fręšihugtök. Vinsamlegast kynntu žér efni um t.d. hómeópatķu į hinum veršlaunaša vef Quackwatch.org įšur en žś heldur įfram meš žetta.
Ég bloggaši annars um frįbęra framistöšu Péturs Tyrfingssonar ķ dag og mį lesa žaš hér
Svanur Sigurbjörnsson, 2.10.2007 kl. 17:39
"Góšir punktar Ólķna. Ašalmeinsemdin ķ mįli Péturs Tyrfingssonar var aš hann gerir žį kröfu aš "vķsindin" sanni lękningarašferš Gunnars įšur en hśn er notuš."
Augljóslega getur ekki sannaš aš mešferš virki ekki nema prófa hana, žar meš meikar žessi setning žķn ekkert sens. Žaš er fullkomlega ešlilegt aš prófa nżjar leišir viš aš lękna fólk en ef žś vilt aš mešferšaformiš sé višurkennd leiš til aš lękna einhvern žį er alltaf gerš rannsókn į žessu mešferšaformi. Žś getur ekki bara sagt aš eitthvaš mešferšaform virki vegna žess aš žaš hafši įhrif į 1 af hverjum 10 einstaklingum sem žś ašhlynntir. Hvaš er žaš sem sannar žaš aš mešferšin virkaši į žess einstaklinga? Žaš gętu hafa veriš einhverjir ašrir utanaškomandi žęttir sem höfšu įhrif en ekki mešferšin sjįlf. Starf svona kuklara byggist yfirleitt į žvķ aš vitna ķ žį ašila sem segja aš mešferšin hafi virkaš (žó engin sönnun sé fyrir žvķ) en aldrei žį sem žetta virkaši ekki hjį. Alvöru vķsindamašur žurrkar ekki śt śr rannsókn sinni žį žętti sem aš styšja ekki tilgįtu hans.
"Žaš vill gleymast aš žegar vķsaš er ķ vķsindalegar rannsóknir og kannanir žį byggjast žęr ķ grunninn einmitt oft į upplifunum og "subjektķfu" mati einstaklings. Žegar nógu margir einstaklingar hafa sagt žaš sama um eitthvaš telst žaš žar meš sannaš og öšlast "objektķfan" vķsindastimpil."
Munurinn į vķsindamönnum og žessum kuklurum er einmitt aš žeir hafa rannsóknir į bakviš sig. Vķsindamenn framkvęma tilraunir viš ašstęšur žar sem žeir geta męlt įrangurinn. Žś ert ķ raun aš lķkja saman kannski 20 žśsund manna rannsókn žar sem notašar eru vķsindalegar ašferšir viš aš greina įrangur viš frįsögn einnar manneskju. Fyrir utan žaš aš žaš hefur ekki veriš sannaš aš mešferš kuklarans var žaš sem lęknaši žessa einu manneskju. Af hverju viltu gera minni kröfur til kuklara en vķsindamanna? Lķkt og Pétur sagši - kuklarinn mį alveg starfa sem kuklari ef hann vill. En ef hann vill kalla sig einhvers konar lękni žį žarf hann aš koma fram meš sannanir fyrir žvķ aš mešferš hans virki. Og til aš gera žaš, žarf hann aš gera vķsindalega rannsókn.
Egill M. Frišriksson, 2.10.2007 kl. 18:08
Žaš er lķklega of mikiš af alhęfingum į ferš varšandi lękningaašferšir samanber nįlastungumešferš sem ég nota einmitt į bloggsķšu minni ķ dag til aš vekja umhugsun um žaš hvaš gerir lękningaašferšir aš "višurkenndum" og "hefšbundnum" og hvaš ekki.
Ómar Ragnarsson, 2.10.2007 kl. 18:28
Žaš er ljóst aš sitt sżnist hverjum um žessi mįl. En mig langar aš svo stöddu ašeins aš gera athugasemd viš mįlflutning Svans hér fyrir ofan.
Svanur segir: "Žaš er įkaflega margt athugavert viš žessi skrif žķn Ólķna". Gott og vel. Svo les mašur įfram og bķšur žess aš sjį hvaša atriši eru athugunarverš. En žaš sem kemur eru alls ekki athugasemdir viš mķnar röksemdir, heldur fellur Svanur ķ žį gryfju aš taka upp rökręšu viš einhvern annan en mig - į žeirri forsendu aš hann sé žó aš svara mér.
Aš svo miklu leyti sem athugasemdin lżtur aš žvķ sem ég raunverulega sagši, žį sé ég ekki betur en hśn sé mistślkun į oršum mķnum. Hann leggur mér ķ munn žį skošun aš vķsindalega sannašir hlutir séu afstęšir - žegar ég er öllu heldur aš tala um mikilvęgi žess aš vķsindakröfunni sé beitt į bįša vegu, ekki ašeins gegn žeim sem ašhyllast svokallašar "óhefšbundnar" lękningar (sem eru ķ mörgun tilvikum mun eldri išja heldur en nśtķmalęknisfręši).
En satt aš segja - hvort sem Svani lķkar betur eša verr - sżnist mér viš vera sammįla um eitt meginatriši žessa mįls: Nefnilega aš "višurkenndar" lęknisašferšir eša mešferšir žurfa aš sjįlfsögšu aš byggjast į vķsindalegum rannsóknum. Žvķ er ekki góš latķna aš boša vķsindalegan įreišanleika lękninga og mešferšarśrręša ķ einu oršinu en jįta svo aš mašur ašhyllist sjįlfur eitthvaš annaš, hvort sem žaš heitir nś ömmusįlfręši eša heilbrigš skynsemi.
Einmitt žess vegna hvet ég žį sem ašhyllast ašrar ašferšir en višurkenndar, til žess aš afla žeim višurkenningar meš rannsóknum og tilraunum. Um leiš biš ég žį sem tala mįli višurkenndra ašferša aš gera ekki rķkari kröfur til annarra ašferša en žeir myndu gera til sinna eigin. En mér fannst örla į žvķ hjį Pétri.
Annars er Pétur Tyrfingsson skeleggur og skemmtilegur mašur sem ég er oft sammįla um żmsa hluti - en žaš er önnur saga.
Ólķna Kjerślf Žorvaršardóttir, 2.10.2007 kl. 18:50
http://www.amazon.com/Alternative-Medicine-Handbook-toAlternative-Complementary/dp/0393318168
Hérna er bók eftir Barrie Cassileth sem er meš doktorsgrįšu ķ sįlfręši og hefur rannsakaš skottulękningar śt frį vķsindalegu sjónarhorni. Žeir sem vilja kynna sér svona lękningar ęttu aš kķkja ķ žessa bók.
Egill M. Frišriksson, 2.10.2007 kl. 19:04
Ertu ekki aš grķnast meš žaš aš žś takir inn birkiösku?
Hvernig ķ ósköpunum į žaš aš virka Ólķna?
Matthķas Įsgeirsson, 2.10.2007 kl. 23:02
Hef tekiš birkiösku ķ tķu įr. Hśn svķnvirkar en spyršu mig ekki hvers vegna. Žaš žyrfti einhver góšur mašur aš rannsaka viš tękifęri meš "višurkenndum" ašferšum.
Ólķna Kjerślf Žorvaršardóttir, 2.10.2007 kl. 23:11
Sęl aftur Ólķna
Ég hafši ekki tķma til aš telja upp fleiri atriši ķ fyrri athugasemd minni (fęrsla nr 9). Ég sagši aš žau vęru mörg og žvķ kemur hér langa svariš.
žś segir ķ pistli žķnum:
„Gott og vel. Pétur svaraši žvķ hinsvegar ekki hvernig stendur į žvķ aš starfsfólk hinna svoköllušu "višurkenndu" lęknavķsinda - sįlfręšingar žar į mešal - skuli taka viš einhverfusjśklingum og veita žeim mešferš eša rįš af einhverju tagi žegar engar vķsindalegar rannsóknir hafa sżnt fram į "lękningu" viš žessum kvilla.“
[feitletrun mķn]
Ekki veit ég til žess aš Pétur hafi veriš spuršur aš žessu af Sigmari žįttarstjórnanda og žaš var ekki hefšbundin sįlfręšigreining og mešferš sem var til umręšu ķ vištalinu. Žaš var ekki Pétur sem var aš koma meš eitthvaš nżtt sem į aš bęta einhverfu. Žó aš ekki sé til lękning į einhverfu er lķklegt aš sįlfręšingar og gešlęknar geti gefiš żmis rįš sem hafa hjįlpaš foreldrum og börnunum viš aš ašlagast og takast į viš erfišleikana sem henni fylgja. Žaš er annaš en aš ljśga aš foreldrunum aš bólusetningar valdi einhverfu og aš einhver handayfirlagning sem į óskiljanlegan mįta į aš hreyfa męnuvökvann, skili barninu bata. Hvernig ķ ósköpunum getur žś boriš žetta saman og fariš fram į žaš aš sįlfręšingar žurfi aš réttlęta sķnar ašferšir vegna umręšu um algerlega haldlausar ašferšir?
Svo kemur žś meš spurningar:
„1) Sé krafan um vķsindalegar rannsóknir aš baki lęknismešferš virt til fulls - hvaš mį žį segja um tilraunalękningar hinna višurkenndu lęknavķsinda ķ gegnum tķšina, t.d. viš krabbameinum żmiskonar, HIV veirunni og fleiri skęšum og erfišum sjśkdómum? Ętlar Pétur aš halda žvķ fram aš žęr mešferšir sem veittar hafa veriš viš žessum sjśkdómum séu allar vķsindalega višurkennd "lękning" viš žeim?“
Žvķ ekki? Žś setur reyndar spurninguna sérkennilega upp meš žvķ aš nota oršiš „lękning“ žegar viš vitum aš žaš er ekki til fullkomin lękning viš HIV eša żmsum illvķgum krabbameinum en mešferširnar sem notašar eru, eru vķsindalegar, ekki spurning. Af hverju segir žś „tilraunalękningar“? Ertu hér aš vķsa til einhvers ósišsamlegs eša groddalegs? Ég hef ekki séš žetta orš notaš nema žį helst ķ neikvęšum skilningi žegar fjallaš er um illa hugsašar tilraunir į fólki sem fólu ķ sér óįsęttanlega įhęttu. Hefuršu įstęšu til aš halda aš hinn frįbęri įrangur sem hefur nįšst ķ mešferš į HIV og sumum krabbameinum hafi fengist į óvķsindalegan og ósišsamlegan mįta? Žś viršist halda eitthvaš slķkt neikvętt um žessar mešferšir og er žaš verulega mišur.
„2) Pétur kvašst sjįlfur nota "ömmusįlfręši" žegar allt annaš bregst gagnvart sjśklingum sem leita til hans sem sįlfręšings. Hvaš er "ömmusįlfręši" - og hvaša rannsóknir liggja aš baki gagnsemi hennar?“
Žś skildir greinilega ekki hvers vegna hann nefndi rįš ömmu sinnar. Hann nefndi aš žau vęru skynsamlegri en fręši kuklaranna žvķ aš amma hans notašist viš almenna skynsemi sem ekki vęri aš finna ķ tilgįtum höfušbeina- og spjaldhryggjajafnara. Hann var ekki aš segja aš rįš ömmu hans vęru vķsindalega sönnuš heldur aš benda į muninn į žeim og kuklinu.
„3) Hvaš skilur į milli ömmusįlfręšinnar og til dęmis höfušbeina- og spjaldhryggsjöfnunar?“
Setti amma žķn aldrei plįstur į sįriš? huggaši žig eša gaf žér kaldan bakstur į snśinn putta? Žetta er almenn skynsemi.
Sakaši amma žķn lękna um aš valda einhverfu meš bólusetningum? žóttist amma žķn geta lęknaš einhverfu, žunglyndi eša asthma meš žvķ aš halda hendinni yfir spjaldbeininu į žér? Žóttist amma žķn geta hreyft į žér heilahimnuna žér til heilsubótar? Nei, svo ruglašar ömmur könnumst viš ekki viš (eša hvaš? – kannski eru žęr ķ kuklinu nś til dags? ).
"4) Skiptir mįli hvort žaš er sįlfręšingur meš starfsréttindi eša hómópati sem veitir rįš viš kvillum įn žess aš sżnt hafi veriš fram į meš vķsindalegum hętti aš žau rįš geri gagn?"
Aušvitaš eru slęm rįš (sem eru ekki į rökum eša rannsóknum reist), alltaf slęm sama hvašan žau koma. Žaš kann aš vera aš sįlfręšingar og lęknar noti stundum eigiš hyggjuvit og sišgęšiskompįs til aš rįšleggja skjólstęšingum sķnum og slķk rįš gętu falliš utan žess sem rannsakaš er. Žaš er žó regin munur į žvķ hvernig heilbrigšisstarfsfólk kynnir slķka hluti fyrir sjśklingi og aftur hvernig kuklari gerir žaš. Ķ tilfelli fagmanns žį leitast hann viš aš segja frį žvķ aš viškomandi mešferš sé ekki sannreynd en hafi einhverjar lķkur į žvķ aš reynast vel vegna įstęšna sem tengjast įkvešnum žįttum ķ lķkamsstarfseminni eša ešli viškomandi sjśkdóms. Ķ tilfelli kuklarans er ašferšin oft į tķšum talin virka įn vafa og įstęšurnar sem gefnar eru, ganga algerlega į skjön viš žekkta lķfešlisfręši, efnafręši, meinafręši eša önnur višurkennd vķsindi. T.d. notušu lęknar blóšsugur į illa farna vefjaparta eftir slys sem annars gįtu oršiš bjśgi og sśrefnisskorti aš brįš įšur en skipulagšar rannsóknir studdu notkun žeirra. Mešferšin byggši į įkvešinni mekanķk sem įtti sér stošir ķ fręšum um blóšflęši og sśrefnisflutning til vefja. Mešferšin leiddi til sjįanlegs įrangurs sem var hęgt aš męla og endurtaka. Aftur kuklari sem segist greina nżrnasjśkdóm śt śr einhverju mynstri ķ hvķtu augans eša lithimnunni gerir žaš śt frį korti sem einhver įhugamašur um forna menningarheima gróf upp ķ Austurlöndum fjęr og byggir ekki į neinni višurkenndri žekkingu um mannslķkamann. Į slķka greiningu er ekki hęgt aš treysta og enga męlanlega nišurstöšu er hęgt aš fį śt śr henni. Flest frį kuklurum er į žessa vegu - kynntu žér žaš ef žś trśir mér ekki.
Setningu žinni um aš „ekkert sé algilt ķ žessum heimi“ er ég bśinn aš svara. Žś segir mig misskilja žig. E.t.v. er žaš rétt en ég hef žį komiš žvķ aš aš ég tel oftślkun į žessum oršum stórvarasama. Žaš eru til stašreyndir og gildi sem ķ praktķskum skilningi eru algild og žaš eru til kuklfręši sem eru hreinlega algert bull.
Žś stingur svo upp į žvķ ķ jįkvęšni aš žeir sem trśi į įgęti höfušbeina- og spjaldhryggsjöfnunar sęki um rannsóknarstyrki til aš sżna fram į įgęti ašferšarinnar. Ertu aš meina styrki śr opinberu fé Ólķna eša bara hvar sem er? Žaš er nś einu sinni svo aš til žess aš fį styrki śr opinberum rannsóknarsjóšum žarf aš skila inn ķtarlegri umsókn žar sem fręšilegur grundvöllur, framkvęmdarįętlun og margt fleira žarf aš koma fram. Mišaš viš žaš sem ég hef lesiš śr fręšum žeirra fengju žeir aldrei slķkan styrk žvķ fręšilegur grunnur greinarinnar er įlķka sannfęrandi og stašhęfingar konunnar sem kom ķ Kastljósiš ķ vetur og sagšist geta talaš viš stofnfrumurnar. Ekki ętla ég aš ęsa mig yfir žvķ ef einhver einkaašili vill styrkja rannsóknir į slķku en ef sameiginlegum sjóšum žjóšarinnar ętti aš sóa ķ slķkt arfabull yrši ég reišur yfir žvķ og myndi mótmęla.
Lżsing žķn svo į žvķ af hverju žś myndir taka birkiösku fram yfir lżsi er svo hreint ótrśleg. Žś viršist ekki hafa hugmynd um žaš hvernig vķsindalegra stašreynda er aflaš. Mér finnst žaš dapurt mišaš viš alla žķna skólagöngu og veltur žvķ fyrir sér hvort aš menntakerfiš hafi brugšist žér. Žś viršist hafa gįfurnar til aš skilja raunvķsindi. Žetta er ekki einu sinni neitt sérlega flókiš. Eitt af žvķ fyrsta sem mašur lęrir er aš žaš er ekki hęgt aš treysta į reynslusögur og stök tilfelli og ž.m.t. manns eigin reynslu žegar meta į orsakasamhengi, gera samanburš eša finna śt einhverja eiginleika žess sem rannsakaš er. Persónuleg reynsla getur veriš kveikja aš rannsókn en aldrei rannsóknin sjįlf. Lķtiš viršist žś vita um lżsi eša ekki gera žér grein fyrir mikilvęgi žess sem žś veist, žvķ ķ žvķ er D-vķtamķn sem er žér og öllum landsmönnum ķ žessu sólarlitla landi įkaflega mikilvęgt, sérstaklega yfir vetrartķmann. Įn žess fęršu beinkröm og ķ tiltölulegum skorti sem er algengur hér skv. rannsóknum (sem kynntar voru m.a. į Vķsindadögum ķ fyrra), fęršu beinžynningu og lélegri vöšvastarfsemi. D-vķtamķn er erfitt aš fį śr almennri fęšu og žvķ er lżsi įkaflega mikilvęgt. Birkiaska!!?? Brennd lķfręn efni eru sjaldnast holl og geta m.a. innihaldiš transfitusżrur sem eru bendlašar viš myndun krabbameina. Af hverju skefuršu ekki bara svertuna af grillinu žķnu og tekur inn į hverjum degi. Žaš hljómar įlķka hollt ķ mķn eyru. Įkaflega sönn reynsla.
Svanur Sigurbjörnsson, 3.10.2007 kl. 01:18
Bara svona ķ gamni .. Heyrši ķ ónefndum heimilislękni sem segist stundum taka blóšžrżsting hjį fólki (jafnvel žó žaš žurfi ekki ķ hvert skipti) til žess aš žaš fįi snertinguna žvķ hann segir aš oft žurfi fólk bara snertingu til aš lķša betur. Snerting hįmenntašs lęknis getur hjįlpaš til viš lękningu. Hvort mynduš žiš kalla žaš hefšbundna eša óhefšbundna lękningu ?
Jóhanna Magnśsar- og Völudóttir , 3.10.2007 kl. 11:37
Žaš er augljóst af öllu aš ekki į ég upp į pallboršiš hjį Svani Sigurbjörnssyni - ef marka mį 64 cm langt svar hans hér fyrir ofan.
Ég ętla ekki aš elta ólar viš digurbarkalegar yfirlżsingar hans um heimsku mķna og fįfręši. Žaš er gott aš Svani lķšur vel meš sjįlfan sig og visku sķna - en aušvitaš žykir mér leitt hans vegna hvaš fķflin ķ kringum hann ergja hann mikiš.
Hef annars sagt žaš sem ég hef um žetta mįl aš segja aš svo stöddu.
Eigiš góšan dag öllsömul - og takk fyrir lķflegar umręšur.
Ólķna Kjerślf Žorvaršardóttir, 3.10.2007 kl. 12:15
Sęl Ólķna
Jį kannski kemst ég ķ einhverja metabók fyrir žessa centimetra
Žaš vill svo til aš ég er ekki sammįla žessum tilteknu skrifum žķnum og hef reyndar gagnrżnt sum önnur skrif žķn įšur. Žaš žżšur žó ekki aš žś "eigir ekki upp į pallboršiš hjį mér". Ég slę ekki sleggjudóma um žķna persónu śt frį skošanaskiptum. Žś ert mikil barįttukona fyrir bęttu žjóšfélagi og żmsum mannréttindum og žaš virši ég mikils.
Ég hef ekki kallaš neinn "fķfl" hér eša įlitiš neinn fķfl sem hér skrifar, žaš eru žķn orš eša tślkun, ekki mķn. Sjįlfur hlżt ég aš hafa einhverjar heimskulegar skošanir og hef gert mķn mistök ķ lķfinu en į ekki skiliš aš vera kallašur fķfl frekar en annaš fólk sem leitast til viš aš sżna öšrum viršingu og bęta lķf sitt og annarra.
Žaš er leitt aš žś kallir skrif mķn "digurbarkaleg". Žau eru digur ķ sentimetrum en žau eru skrifuš til žess aš rökręša og benda į hluti sem mér fannst gagnrżniveršir ķ žķnum skrifum. Žaš vęri gott aš fį mótrök ķ staš įsakana um hroka. Žś ert manneskja sem margir taka mark į og žaš er ekki grķn ķ mķnum huga aš žś takir brennt birki fram fyrir lżsi. Slķkar skošanir geta haft įhrif hvort sem žś ętlar žér žaš eša ekki.
Blogg eru vettvangur skošanaskipta og hér bżšur žś uppį athugasemdir viš žķn skrif. Ef žś vilt ekki fį mķn skrif hér žar sem žś įlķtur žau "digurbarkaleg" og aš mér "lķši vel meš sjįlfan mig og visku mķna" skaltu bara lįta mig vita. Ég hef ekkert sagt hér um mķna lķšan. Mér sżnist žś telja mig hrokafullan įn žess aš segja žaš beinum oršum. Ég fer ekki aš troša mķnum dįlksentimetrum į žig į žinni bloggsķšu ef žś óskar žess ekki.
Svanur Sigurbjörnsson, 3.10.2007 kl. 15:36
Mjög góšir og gagnlegir punktar hjį Baldri Hreišari. Sammįla.
Svanur Sigurbjörnsson, 3.10.2007 kl. 15:40
Ég į nś bara ekki orš yfir žennan Svan. Hann talar žvķlķkt nišur til fólks (eša kannski bara kvenna) aš mér er bumbult. Hvernig į aš vera hęgt aš rökręša viš mann sem er alltaf aš leggja fólki orš ķ munn og tala nišur til žess? Hann er aš tala viš Ólķnu Žorvaršardóttur, vel menntaša konu, og segir aš hśn "skilji greinilega ekki..." aušskildustu hluti, aš hśn hafi ekki "hugmynd um hvernig vķsindalegra stašreynda er aflaš" -- og tekur svo til viš aš kenna henni eins og smįbarni, m.a. um HOLLUSTU LŻSIS.
Ef žetta er ekki hroki - žį veit ég ekki hvaš.
Helga Kristķn (IP-tala skrįš) 3.10.2007 kl. 16:05
Sęl Helga Kristķn
Ég er "žessi Svanur". Af oršum Ólķnu um aš hśn tęki birkiösku (ekki sannaš gildi og nęr engar rannsóknir) fram yfir lżsi (sannaš gildi og mikiš rannsakaš) įlyktaši ég aš hśn hefši ekki žekkingu į žvķ hvernig vķsindalegra stašreynda vęri aflaš. Žaš kom mér į óvart mišaš viš žį menntun sem hśn hefur. Kallašu mig hrokafullan eins og žig lystir en žaš mun ekki breyta žvķ sem ég sagši. Mér fannst sorglegt aš žurfa aš gagnrżna žetta viš menntaša manneskju sem svo svarar mér meš žvķ aš saka mig um hroka. Žś bętir svo um betur. Hvernig skżrir žś annars aš Ólķna tekur birkiösku fram yfir lżsi? Er sjįlfsagt aš menntuš kona sem margir lķta upp til segist taka įkvaršanir śt frį eigin tilfinningu en ekki sönnunum?
Annars ętla ég aš lįta žetta gott heita bili.
Svanur Sigurbjörnsson, 4.10.2007 kl. 00:00
Žakka žér fyrir Ólķna aš taka žetta sįlfręšingsmįl fyrir. Ekki vanžörf. Hvernig ętli sįlfręšingsrįšgjöf gagnist frį manni ķ slķku ójafnvęgi. Ég hef kynnt mér nįkvęmlega höfušbeina og spjaldhryggjar mešferš og séš frįbęran įrangur hennar. Ešlilegt er aš žeir sem hafa grętt ķ skjóli ,,lęknakukls" verši órólegir žegar eitthvaš kemur fram sem gęti fękkaš višskiptavinum žeirra og aš starfsbróšir sé meš slķka vķšsżni aš hann skuli kynna žaš!!. Ég bendi į merkilegar greinar sem birtar eru ķ tķmariti Heilsuhringsins,sem er aš koma śt, um merkilega einfaldar ašferšir ,,sem virka" til aš hjįlpa vansęlum skólabörnum, žessum sem nś eru greind meš ADHD.
Ingibjörg Sigfśsdóttir (IP-tala skrįš) 4.10.2007 kl. 07:17
Bęta viš athugasemd [Innskrįning]
Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.